مکث کردن در سخنرانی
مکث کردن در سخنرانی ، یکی از تکنیک هایی است که اگر آن را به خوبی بلد باشید، میتوانید سخنرانی حرفه ای تر، منسجم تر و تأثیرگذار تری را انجام دهید و مطالب خود را بهتر به مخاطبانتان بفهمانید. برای این کار، تکنیک ها و نکاتی وجود دارد که ما قرار است در این مقاله به طور کامل به آن ها اشاره کنیم و به شما اصول حرفه ای مکث کردن را آموزش دهیم. پس تا پایان با من و مقاله مکث کردن در سخنرانی همراه باشید…
مکث در سخنرانی چیست؟
به کار بردن روش های مختلف مکث در سخنرانی، یکی از نکات مهم و اصلی برای جلب توجه مخاطبان و منتقل کردن مفهموم درست به آنها است. قطعا برای حرفه ای شدن و بازخورد خوب گرفتن در این حوزه هم باید مانند مهارت های دیگر آنقدر تمرین کنید تا بتوانید این کار را به طور ناخود آگاه در سخنرانی های خود انجام دهید.
استفاده درست از مکث و انواع آن در حین سخنرانی، نشان از با تجربه بودن و مهارت بالای سخنران دارد. مکث در بین کلام، البته مکث صحیح می تواند تاثیر خوبی بر زیبایی کلام ما داشته باشد،. مکث می تواند کمک کند تا مخاطب درک بهتری از صحبت و مفهوم کلام ما داشته باشد و اگر از مکث به خوبی استفاده شود، تاثیر خیلی مناسبی بر روی زیبایی سخنان ما هم می گذارد.
کاربرد مکث در سخنرانی
- با مکث کردن درست در سخنرانی میتوانید یکنواختی صحبت های خود را از میان بردارید. قطعا می دانید که یکنواخت صحبت کردن در سخنرانی باعث میشود مخاطب کلافه شود و خود را با چیزهای دیگری همچون گوشی همراه و برگه ای که در دست دارد، سرگرم کند.
- مکث در سخنرانی به بیان بهتر احساسات کمک می کند. فقط باید توجه کنید که محل قرارگیری و مدت زمان مکث کردن شما به احساساتتان وابسته است. به این که ناراحت، خوشحال، عصبانی یا هستید. برای انتقال درست احساسات خود به مخاطب باید از مکث های طبیعی استفاده کنید، نه مکث های مصنوعی. یعنی به همان صورتی صحبت کنید که در جمع خانواده و دوستان تان صحبت می کنید.
- مکث کردن بجا و سکوت گاهی از صحبت کردن بهتر و با اهمیت تر است. یک سخنران، باید این مهارت را به خوبی بیاموزد تا در سخنرانی های خود تواند از آن بهره ببرد و در نظر مخاطبان به فردی حرفه ای تبدیل شود.
انواع مکث در فن بیان و سخنرانی
در این قسمت انواع مکث ها را بر اساس زمان استفاده از آنها و کاربردشان، برای شما توضیح میدهیم. برای استفاده درست و به جا از مکث، آگاهی و یادگیری از این موارد می تواند بسیار مهم تلقی شود.
مکث حسی
هنگامی که مفهموم کلاممان را با احساس و قدرت ارتباط چشمی و گاهی جسمی منتقل می کنیم. بیان کردن جملات پشت سر هم و بدون مکث می تواند برای مخاطبین خسته کننده باشد و تمرکزشان را به هم بزند. به همبن دلیل نیاز داریم در هنگام صحبت کردن با ایجاد مکث در بین هر چند جمله که از نظر خودمان مناسب است، فرصت درک و جمع بندی جملاتتان را به مخاطبین بدهید.
مکث نمایشی
اوقاتی که برای انتقال مفهوم از اشاره یا از دست یا از چشم کمک می گیریم در واقع مکث نمایشی کرده ایم. کمک گرفتن از زبان بدن و رفتارهای فیزیکی در حین سخنرانی، به جلب توجه مخاطبین تان کمک می کند. ممکن است در بین حضار مخاطبی باشد که از قصد به صحبت های شما گوش نکند. مکث های نمایشی باعث می شود حواسش به سمت شما معطوف شود. مکث نمایشی برای برجسته کردن یک موضوع یا نشان دادن اهمیت یک کلمه یا جمله هم استفاده می شود.
مکث تکمیلی
مکث تاکیدی یعنی باز گذاشتن جمله و دعوت از مخاطب برای تفکر و بیان کلمه است. این مکث برای آزمایش توجه مخاطب است. جمله را به صورت ناقص و با کمی مکث بیان می کنیم. اگر حواس مخاطب به صحبت ها باشد، ادامه آن را کامل می کند. به مکثی که در انتهای جمله صورت میگیرد تا مخاطب ادامه آن را حدس بزند را مکث تکمیلی می گویند. سخنران های کمی از مکث تکمیلی استفاده میکنند و بیشتر در سخنرانی هایی کاربرد دارد که مخاطب رده ی سنی پایین تری داشته باشد.
مکث فرصت
با مکث فرصت به مخاطبان خود فرصت دهید تا خندیدن، دست زدن و صحبت کردنشان تمام شود. اگر از این مکث به خوبی استفاده نکنید، مطالبتان به خوبی به گوش مخاطبان نخواهد رسید و در اکثر مواقع مجبور می شوید تا جمله خود را دوباره تکرار کنید.
مکث تاکیدی یا ادراکی
در سخنرانی زمان هایی که نیاز دارید کلمه کلیدی اصلی را بیان کنید باید بلافاصله قبل و بلافاصله بعد از آن، مکث کنید. مکث اول به مخاطب نشان می دهد که حالا دقت را بالا ببرید و با دقت گوش کنید و مکث بعدی میگوید که این کلمه را در حافظه بسپار. در واقع چنین مکث هایی با تغییری که در لحن و صدای شما ایجاد می کنند، باعث جلب توجه و درک بهتر مخاطب میشوند.
مکث سوالی
ما در مکث سوالی، با طرح یک پرسش به مخاطب فرصت این را می دهیم که به سوال ما فکر کند .مکث سوالی را میتوانیم به دو نوع تقسیم کنیم: مخاطب فقط چند لحظه به سوال ما فکر کند یا مخاطب چند لحظه به سوال ما فکر کند و به ما پاسخ دهد. در اینجا باید طوری بیان کنیم که مخاطب متوجه شود ما منتظر جواب هستیم. به زودی نمونه هایی از این مکث ها را برای شما عزیزان ارائه خواهم کرد.
مکث قدرت
در سخنرانی، مکث قدرت باعث میشود که در چند ثانیه تمرکز خود را چندین برابر کنید، نفس عمیق بکشد و با قدرت صحبت های خود را عنوان کنید. بهترین زمان برای استفاده از این مکث، در لحظه شروع سخنرانی است. برای این کار قبل از شروع با مخاطبان خود ارتباط چشمی برقرار کنید و در همین لحظات چندین کلمه از اولین جمله را در ذهن خود مرور کنید. و بعد چند ثانیه صبر کنید و شروع به صحبت کنید.
تکنیک های مکث در سخنرانی
همینطور که از کاربرد و اهمیت مکث در سخنرانی برایتان گفتیم و میدانید،ضروری است که از انواع آن بهره ببرید تا بهتر و حرفه ای تر سخنرانی کنید. اما یکسری تکنیک و اصول در این قسمت به شما می گوییم که کمک می کند تا این کار را به شیوه درست تری انجام دهید:
پیدا کردن کلمات بعدی
شاید بهترین و مهم ترین کاربرد مکث کردن در سخنرانی ، زمانی باشد که کلمه یا جمله بعدی را پیدا نمیکنید و میخواهید کمی در ذهن خود کنکاش کنید تا آن را بیابید. در این جور مواقع معمولاً مکث کردن بهترین تکنیک است؛ البته نه مکثی چند دقیقه ای! تنها چند ثانیه بی جملات خود توقف میکنید و فکر میکنید و سپس پر قدرت به صحبت های خود ادامه میدهید. پس هر گاه کلمه یا جمله ای را فراموش کردید یا آن را نیافتید، از تکنیک مکث استفاده کنید.
از بین رفتن تیکه کلام ها
خیلی از افراد معمولاً وقتی در شرایطی که عرض کردم قرار میگیرند (یعنی مطلب بعدی خود را فراموش میکنند) از تیکه کلام هایی مانند “اِ…، در واقع، مثلاً، اوووووم، به اصطلاح و…” استفاده میکنند که موجب اذیت شدن مخاطب میشود. در مقاله راه های از بین بردن تیکه کلام هم عرض کردیم که بهترین راه برای جلوگیری از این اتفاق، مکث کردن است. شما به جای این که از این تیکه کلام های اضافی استفاده کنید، سکوت کنید و همان طور که در بند قبل هم گفتم، کمی فکر کنید تا مطلب بعدی به ذهنتان خطور کند.
البته استفاده از تیکه کلام های اضافی که نام بردم تا حدودی در سخنرانی طبیعی است و حتی گاهی بزرگ ترین سخرانان دنیا هم از آن ها استفاده میکنند؛ اما طبیعتاً به مراتب کمتر از سایر افراد است. شما هم هر چقدر در مبحث سخنرانی حرفه ای تر شوید، بهتر میتـوانید این تیکه کلام ها را با تکنیک هایی مانند همین مکث کردن جایگزین کنید.
جلب توجه مخاطبان
گاهی اوقات انجام کارهایی مانند مکث کردن توجه مخاطب را جلب میکند. یعنی هر چقدر هم حواسش از صحبت های شما پرت باشد، با لحظه ای مکث کردن متوجه شما میشود و با دقت بیشتری ادامه صحبت هایتان را گوش خواهد داد.
اگر اکنون خودتان را جای مخاطب قرار دهید هم به خوبی متوجه این موضوع خواهید شد. فرض کنید یک سخنران مدام و بدون وقفه صحبت میکند؛ اما اگر یک لحظه مکث کند، شما چه واکنشی نشان خواهید داد؟ مسلماً توجهتان جلب میشود که چه اتفاقی افتاده و به این ترتیب حواستان را جمع کرده و بیشتر به سخنان او دقت میکنید.
البته برای جلب توجه کردن در سخنرانی تکنیک های بیشتری زیادی وجود دارد که چون ارتباطی به این مقاله ندارد، آن ها را در اینجا بازگو نمیکنم اما اگر علاقه دارید بیشتر درباره تکنیک های این کار بدانید، پیشنهاد میکنم حتماً مقاله چگونه در سخنرانی جلب توجه کنیم را هم مطالعه کنید.
تغییر معنای یک جمله
گاهی هم مکث کردن در سخنرانی موجب میشود مخاطبان شما یک مطلب را بهتر متوجه شوند. یا به زبان دیگر بهتر است بگویم مکث در صحبت کردن، نقش ویرگول در نوشته را ایفا میکند. بگذارید یک مثال آشنا برایتان بزنم:
یادتان هست که در دوران ابتدایی وقتی میخواستند ویرگول را به ما آموزش دهند، داستان قاضی ای را تعریف میکردند که با جا به جایی یک ویرگول، مسیر زندگی یک نفر را تغییر داد؟
داستان این گونه بود که قاضی قرار بود حکم اعدام یا عدم اعدام شخصی را صادر کند. او در نامه این طور نوشت:
“بخشش، لازم نیست اعدامش کنید.”
و به این ترتیب حکم به عدم اعدام او داد. اما اگر این قاضی ویرگول را در جای دیگری از متن قرار میداد، در واقع دستور اعدام او را صادر کرده بود. به این ترتیب: “بخشش لازم نیس، اعدامش کنید!”
میبینید؟ در جمله اول قاضی گفت او را میبخشیم و نیازی به اعدام نیست، اما در جمله دوم گفت که او را نمیبخشیم و اعدامش کنید! به همین راحتی!
حالا شما خودتان امتحان کنید که نوع گفتاری این جمله چگونه میشود. اگر در جای درست توقف و مکث نکنید، قطعاً معنای آن تغییر کرده و به کلی برعکس میشود. پس مکث کردن گاهی هم باعث تغییر معنای یک جمله به طور کامل خواهد شد. در نتیجه دقت کنید که چه زمان هایی از تکنیک مکث استفاده میکنید.
تأکید بیشتر روی یک مطلب
در بعضی از زمان ها، مکث باعث تأکید بیشتری بر روی یک مطلب میشود؛ چرا که شاید اگر آن مطلب را تند بیان کنید، کسی آن را خیلی مهم تصور نکند اما وقتی مکث میکنید، همان طور که گفتم توجه همه جلب میشود که سخنران چه چیزی میخواهد بگوید؟ خب طبیعتاً این اتفاق هم یعنی آن مطلب بسیار مهم است!
پس سعی کنید اگر خواستید مطلب مهمی را بیان کنید، حتماً قبل از آن کمی مکث کنید و سپس به بیان آن بپردازید.
کنترل سرعت صحبت کردن
برخی از افراد هم هستند که بسیار تند صحبت میکنند؛ آن قدر تند که مخاطب از صحبت های آن ها تقریباً چیزی نمیفهمد! این جور افراد میتوانند با استفاده از تکنیک مکث کردن، سرعت صحبت کردن خود را تا حد زیادی کاهش داده و آن را به خوبی کنترل کنند.
شما هم اگر دیدید گاهی اوقات سرعت حرف زدنتان زیاد شده و نمیتوانید آن را متوقف کنید، میتوانید از این تکنیک برای کنترل آن استفاده کنید. البته کنترل سرعت صحبت کردن تکنیک های بسیار زیاد دیگری هم دارد که برای اطلاع از آن ها، به شما مقاله چگونه سرعت صحبت کردن خود را کنترل کنیم را پیشنهاد میکنم.
تفکیک جملات و موضوعات
یکی دیگر از کاربردهای مهم مکث کردن در سخنرانی ، تفکیک جملات و موضوعات از یکدیگر است. اگر تمامی مطالب خود را بدون مکث کردن به مخاطبان ارائه دهید، مسلماً تشخیص آن ها از یکدیگر بسیار سخت خواهد بود و شاید حتی مخاطب شما متوجه عوض شدن بحث نشود. پس برای این که این تغییر موضوع و جمله را به خوبی به مخاطب اطلاع دهید، میتوانید از تکنیک مکث کردن استفاده کنید.
نفس تازه کردن سخنران
طبیعتاً یک سخنران نمیتواند به راحتی در جمع نفس عمیق بکشد و نفس های خود را کنترل کند. مخصوصاً اگر ترس از سخنرانی هم داشته باشد و این ترس، میزان نفس کشیدن او را تحت تأثیر قرار داده باشد.
در اینجا مکث کردن میتواند به داد سخنران برسد و او با لحظه ای درنگ کردن، میتواند نفس های خود را کنترل کرده و به روند طبیعی باز گردد.
مشارکت مخاطبان
یکی دیگر از کاربردهای مکث کردن، این است که موجب مشارکت مخاطبان در بحث میشود. به این ترتیب که سخنران جمله خود را نیمه تمام بیان میکند و کمی مکث میکند تا مخاطبان جمله او را کامل کنند.
همچنین وقتی فردی سوالی میپرسد، سخنران میتواند با مکث خود کاری کند که سایر افراد حاضر در جمع به او پاسخ دهند و به این ترتیب مخاطبان هم در آن موضوع مشارکت میکنند.
فکر کردن یا تأیید کردن مخاطبان
گاهی هم مکث سخنران موجب میشود مخاطبان به صحبت های او به خوبی فکر کنند. مثلاً سخنران میگوید:
آیا میتوان در این مشکلات کاری انجام داد؟ و بعد کمی مکث میکند تا مخاطبان به خوبی به این جمله او فکر کنند و سپس به صحبت های خود ادامه میدهد.
و یا گاهی اوقات سخنران سوالی میپرسد یا حرفی را بیان میکند که سپس با مکث کردن خود، منتظر تأیید مخاطبان خود میماند.
پس هر گاه خواستید مخاطبان خود را به فکر کردن وا دارید یا از آن ها تأیید بگیرید، فقط چند لحظه بعد از صحبت های خود مکث کنید.
مکث و سکوت در فن بیان
حالا که بهترین زمان ها برای مکث کردن را متوجه شدید، باید دو نکته فوق العاده مهم را درباره میزان و فاصله بین مکث ها بدانید تا خدای نکرده مکث های شما نتیجه منفی برایتان نداشته باشد.
1. زیاد مکث کردن باعث حواس پرتی مخاطب میشود
دقت کنید که هنگامی که میخواهید میان صحبت های خود مکث کنید، نباید آن را آنقدر طولانی کنید که مخاطب حواسش به کلی پرت شود و یا از این مکث خسته شود. بسته به شرایط، میزان این مکث خود را تغییر دهید. اما زمان متوسط و نرمال برای مکث کردن، معمولاً بین 3 تا 6 ثانیه است.
2. سعی کنید بعد از هر 3 یا 4 جمله مکث کنید
نکته بعدی که باید به آن توجه کنید این است که زیاد نباید مکث کنید! طبیعتاً اگر بعاد از هر جمله شما مکثی هر چند کوتاه داشته باشید، مخاطب را آزار خواهید داد و اعصاب او را خرد خواهید کرد.
بهترین فاصله بین مکث ها، بین 3 تا 4 جمله است. یعنی بعد از هر 3 یا 4 جمله میتوانید مکث کوتاه و مناسبی داشته باشید.
مکث در سخنرانی باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
در سخنرانی ها، اجرا و فن بیان از انواع مکث ها می توانیم استفاده کنیم. مکث ها ویژگی های مختلفی دارند ولی همه آنها در دو ویژگی مشترک هستند:
مکث باید موسیقایی باشد. اولین نکته برای هر گونه مکثی که می کنید این است که مکثتان مانند یک نت سکوت در موسیقی محسوب شود. پس باید حواستان به زمان مکث و سرعت حرف زدنتان باشد. نباید مکث شما ریتم حرف زدنتان را به هم بزند.
بعضی از معنا و مفاهیم هستند که باعث ایجاد مکث در هنگام صحبت می شوند. برای مثال کلمات یا موضوعاتی که بار معنایی سنگینی دارند و مخاطب به مکث شما نیاز دارد تا مفهوم را به درستی هضم و درک کند.
سوالات متداول درباره مکث در سخنرانی
مکث در سخنرانی به چه منظور است؟
مکث در سخنرانی انواع مختلفی دارد که هرکدام معنا و مفهوم خاصی را به دنبال دارند. ما در این مقاله انواع مکث ها را طبق کاربردشان برایتان توضیح داده ایم.
مکث در سخنرانی چه اهمیتی دارد؟
برای مثال باید روی یک کلمه یا جمله تاکید خاص شود تا مخاطب متوجه اهمیت آن بشود، پس باید قبل یا بعد آن یک مکث ایجاد کنیم. و همینطور چند مورد دیگر که برایتان در مقاله توضیح داده ایم. مکث های بجا نشان دهنده تسلط بهتر به سخنرانی هستند.
مکث در سخنرانی چند نوع است؟
مکث در سخنرانی انواع مختلفی دارد که ما در این مقاله هفت مورد از مهمترین موارد را برایتان توضیح داده ایم.
بهترین تکنیک های مکث کردن را بهتر بیاموزید
امیدوارم با استفاده از نکاتی که در این مقاله گفته شد، بتوانید در سخنرانی تان مکث های حرفه ای داشته باشید و مانند بهترین سخنرانان دنیا سخنرانی کنید.
اما یکی دیگر از راه های فوق العاده خوبی که برای تقویت فن بیان و در کل مهارت های مربوط به آن مثل همین مکث کردن در سخنرانی معمولاً پیشنهاد میشود، شرکت در کلاس های مرتبط با فن بیان است. اگر در این کلاس ها به صورت حضوری شرکت کنید که چه بهتر! اما اگر وقت یا حوصله این کلاس ها را ندارید، پیشنهادی که برایتان دارم این است که در کلاس های غیرحضوری فن بیان شرکت کنید. در این کلاس ها علاوه بر این که مطالب فوق العاده درجه یکی یاد میگیرید، تمرین های عملی نیز به شما داده میشود که با انجام دادن آن ها، شک نکنید بهترین اتفاقات برایتان رقم خواهد خورد.
موسسه گام برتر سال هاست به صورت تخصصی روی موضوع فن بیان در حال فعالیت است و اکنون، دوره ای غیر حضوری برای تقویت فن بیان شما تدارک دیده که با استفاده از آن، میتوانید به بهترین شکل ممکن فن بیان و مهارت های کلامی خود را تقویت کنید. برای مشاهده توضیحات این دوره و تهیه آن، روی دوره فن بیان کلیک کنید.
موفق باشید…
دیدگاهتان را بنویسید