هوش حرکتی
با آموزش هوش حرکتی میتوان افراد مستعد در اين هوش را براي مشاغل و حرفههاي مختلف پرورش داد.خوشبختانه خبر خوب این است که هوش جنبشی-حرکتی استعداد مادرزادی نیست و می توان آن را با تمرین پرورش داد. من در این مقاله سعی کردم مهم ترین مباحثی که در رابطه با تقویت هوش جنبشی-حرکتی و نحوه برخورد با آن وجود دارد را با شما در میان بگذارم و راهکارهای تقویت این هوش را برایتان بیان کنم. پس با من همراه باشید…
هوش جنبشی-حرکتی چیست؟
افراد دارای هوش جنبشی-حرکتی (Bodily – kinesthetic intelligence) بالا تسلط زیادی بر حرکت بدن خود دارند و از حرکات بدن برای نمایش منظور و احساس خود استفاده می کنند. این هوش شامل توانایی حفظ تعادل، آگاهی کامل از وضعیت بدن و سرعت بالا در انجام کارهای بدنی است. این هوش همچنین به استفاده حرفه ای از دست ها در تولید صنایع دستی نیز ارتباط دارد.
همانطور که در مقاله های قبلی اشاره کردیم هوش جنبشی-حرکتی یکی از 10 هوش مطرح شده در تئوری هوش های چندگانه هوارد گاردنر است. برای آشنایی بیشتر با هوارد گاردنر و سایر هوش های آن، به مقاله هوش چیست و انواع آن مراجعه کنید تا به وسیله تست آنلاینی که در آن مقاله طراحی شده بتوانید میزان هوش جنبشی حرکتی خود را به خوبی بسنجید.
ویژگی افراد با هوش جنبشی-حرکتی بالا
این افراد با کمک بدن و حس لامسه با محیط اطراف خود ارتباط برقرار می کنند. دوست دارند اجسام مختلف را در دست بگیرند و با کمک دستان خود دستگاهی را بسازند.
1. برای بیان احساسات و ایده های خود از حرکات بدن خود کمک می گیرند.
2. با جنبش و حرکت درباره خود، توانایی های ذهنی و فیزیکی خود و محیط اطرافشان اطلاعات کسب می نمایند.
3. آن ها دانش و درک ذاتی از چگونگی پاسخ بدن در موقعیتی که نیاز به فعالیت فیزیکی دارد، دارند.
4. این افراد از وضعیت بدن خود آگاهی زیادی دارند. علاوه بر آگاهی از وضعیت ظاهری بدن، درک مواردی از قبیل تعادل، موقعیت مکانی اعضای بدن، سرعت و ایستایی نیز برای این افراد ساده است.
5. افراد با هوش جنبشی – حرکتی بالا موضوعات را با درگیر شدن بدن خود بهتر می فهمند. یادگیری آن ها زمانی که موضوعی را بدون درگیر شدن بدن و فقط با خواندن می آموزند کاهش می یابد.
6. علاقه دارند که مدام در تحرک باشند و به ندرت برای مدت طولانی یک جا می نشینند. آن ها اکثر مواقع در حال جنبش هستند، حتی اگر این جنبش فقط توسط یک عضو بدن آن ها مثل دست یا پا اتفاق بیفتد.
7. ارتباط سریع عصب و عضله در این افراد برقرار است و می توانند حرکت بدن خود را با آنچه در محیط اطراف می بینند به سرعت هماهنگ کنند.
8. همچنین برخی ویژگی های افراد با هوش میان فردی – اجتماعی بالا را نیز دارند. برای آشنایی با افراد دارای هوش میان فردی بالا، حتماً مقاله هوش اجتماعی را هم مطالعه کنید.
ویژگی کودکان با هوش جنبشی-حرکتی بالا
کودکانی که دارای هوش جنبشی-حرکتی خوبی هستند، ممکن است، ناسازگار، شرور و بی توجه به درس به نظر برسند.چنین تصوری ممکن است منجر به شکست تحصیلی یامدرسه گریزی آن ها شود.
شايد كودكي را ديده باشيد كه دائم در حال حركت است، جنبوجوش زيادي دارد، دائم از اينطرف به آنطرف ميدود، اگر كاري هم نداشته باشد بخشي از بدنش دائم در حال تکان خوردن است. در حين حركت، وسايل و اشيا را لمس مي كند. اين كودكان كلاً حركات فيزيكي را دوست دارند. در كلاس و مدرسه به خاطر حركات به ظاهر اضافي، اغلب با بچههاي بيشفعال اشتباه گرفته مي شوند. مسئله اينجاست كه به اين کودکان و رفتار آنها بهعنوان يك نوع هوش نگاه نميكنند، صفاتي مثل برهم زدن كلاس، بيتوجهي به درس، شلوغ كردن، دائم تکان خوردن و يکجا ننشستن، گاهي اوقات از ويژگيهاي اين کودکان به شمار ميرود. اما ميدانيم برای اين كودكان نشستن يعني تمركز نكردن! چون حركت باعث مي شود آنها بهتر تمركز كنند.
اين كودكان حركت ميكنند تا دنياي خودشان را كشف كنند تواناييهاي ذهني و فيزيكيشان را بشناسند. تفاوت اين کودکان با کساني که مبتلا به بيشفعالي و نقص توجه هستند، در اين است که فعاليت و جنبوجوش آنها در جهت کشف و جستوجوي محيط است. دوست دارند همه چيز را خودشان تجربه كنند. براي يادگيري ترجيح مي دهند لمس كنند تا اينكه نگاه كنند و بشنوند، زيرا از طريق حس لامسه اطلاعات را پردازش مي كنند. اين کودکان به محرکهاي فيزيکي سريعتر واکنش نشان ميدهند.
پیشنهاد میکنم حتماً مقاله استعدادیابی کودکان را که در آن به خوبی به انواع روش های استعدادیابی و البته ویژگی های کودکان با هوش های مختلف پرداخته ایم مطالعه کنید و با انجام تست آنلاین که در آن مقاله برای شما آماده شده، هوش اصلی کودکان خود را بسنجید.
رفتار کودکان با هوش حرکتی بالا در مقایسه با دیگران
برخورد نامناسب با اين كودكان منجر به کاهش عزتنفس، بيزاري يا شکست تحصيلي و گريز از مدرسه و يا بيعلاقگي به کلاسهاي درسي مي شود.
در کل رفتار اين کودکان در ظاهر نسبت به بقيهي کودکان متفاوت است و به نظر ميرسد انرژي مضاعفي دارند و تشنهي کنجکاوي در محيطند. اين کودکان معمولاً در رشتههاي ورزشي موفق هستند. بهترين ايدهها و فکرها وقتي به ذهنشان مي رسد که مدتي طولاني راه ميروند، ميدوند يا بازي ميکنند يا يک فعاليت جسمي ديگر انجام مي دهند، گويي تمرکزشان در هنگام حرکت و تلاش بيشتر است. دوست دارند بيشتر وقتشان را در بيرون منزل بگذرانند يا در طبيعت باشند. اين کودکان در هنگام صحبت کردن با ديگران خيلي زياد از حرکات دست يا شکل هاي ديگر زبانِ بدني استفاده ميکنند. وقتي ميخواهند دربارهي چيزي اطلاعات بيشتري به دست آورند از لمس کردن کمک ميگيرند.
اين کودکان براي آموختن يک مهارت جديد، به جاي مطالعه کردن بايد آن را بهطور عملي انجام دهند تا به خوبي آن را فرا گيرند. از ورزش، حرکات ريتميک و فعاليتهاي حرکتي لذت ميبرند. خواستههاي خود را بيشتر به صورت نمايشي و با حرکات بدني همراه ميکنند. اين کودکان استعداد کنترل حرکات ظريف بدني، حرکات موزون، دستکاري ماهرانه اشياء و انجام کارهاي ظريف دست را دارند و علاقهمندي زيادي به ورزشهاي حرفهاي، ورزشهايي مثل کاراته و تکواندو، پانتوميم و تئاتر و بازيگري، جراحي و مکانيکي که بيشتر با مهارتهاي دست همراه است نشان ميدهند.
پیشنهاد میکنم برای این که بتوانید هوش های کودکان خود را از جمله همین هوش حرکتی را بهتر بشناسید و با راه ها و بازی هایی برای تقویت آن ها آشنا شوید، حتماً سری هم به بسته جامع استعدادیابی و افزایش هوش کودکان بزنید و با استفاده از آن، آینده کودکان خود را درخشان کنید.
ضرورت تقویت هوش جنبشی-حرکتی چيست؟
والدين و معلمان نقش مهمي در كشف و پرورش اين هوش در كودكان دارند. تشخيص و تمايز اين هوش از بيشفعالي براي كودكان بسيار مهم و حياتي است. با ارائهي فرصتها و روشهاي آموزشي مناسب آنها مي توانند مخترع، مهندس، ورزشكار و در بسياري از مشاغل و کارها توانمند شوند. والدين ميتوانند فضايي را براي فعاليتهاي خلاقانهي آنها ايجاد كنند.
با آموزش هوش جنبشی-حرکتی ميتوان افراد مستعد در اين هوش را براي مشاغل و حرفههاي مختلف پرورش داد. در واقع، هم انواع فعاليتهاي عملي و حركتي مانند نمايشهاي بدون كلام، نمايشهاي كلاسي، بازيهاي گروهي و رقابتي، باغباني، آشپزي، تمرينات آرامسازي، حركات و نرمشهاي بدني، تمرينات هوشياري بدني، تايپ، بازيگري، نوازندگي، صنايعدستي، آرايشگري، تصويربرداري هنري، گردشهاي علمي، نمايش و ايفاي نقش، مجسمهسازي و… به پرورش اين هوش کمک ميکنند و هم افراد داراي اين هوش به اين نوع مشاغل و فعاليتها گرايش بيشتري نشان ميدهند.
مشاغل مناسب افراد دارای هوش حرکتی بالا
برای هر کدام از این هوش های 10 گانه گاردنر، شغل های مشخصی وجود دارد. مثلاً در مقاله هوش هستی گرا اشاره کردیم که شغل های فیلسوف، روحانی، ستاره شناس، مربی مدیتیشن، رهبر و… برای افرادی با این هوش مناسب است. اما افرادی که دارای سطح بالایی از این نوع هوش هستند مجذوب مشاغلی نظیر:
- بازیگری
- کارگردانی
- تکنیسین
- مکانیک
- باغبانی
- بازیگر سیرک
- معماری
- آتش نشانی
- رانندگی خودرو مسابقه
- کشاورزی
- فیزیوتراپی
می شوند. همچنین افرادی که هوش جنبشی-حرکتی بالایی دارند در رشته های ورزشی مختلف سرآمد می شوند.
آن ها از حرکات فیزیکی لذت می برند. از طرح و بازی های جدید خوشحال می شوند و به راحتی حرکات بدنشان را کنترل می کنند و با مهارت اشیا را جابه جا می کنند.
***
در ادامه بخوانید: استعدادیابی ورزشی
***
بازی برای تقویت هوش حرکتی
هیچ چیز مانند بازی برای کودکان و نوجوانان جذاب نیست،حتی بزرگسالان نیز علاقه خاصی به بازی کردن دارند.بازی یکی از ابزارهای خوب برای آموزش و تقویت مهارت ها و هوش های انسان هاست.اگر بتوانید بازی های هدفمند،مخصوصا برای کودکان انجام دهید،مطمئنا علاوه بر سرگرم شدن آنان،باعث میشوید که هوش حرکتی آنان نیز رشد و پرورش بیابد.در ادامه به چند نمونه از این بازی ها اشاره مینماییم:
1. بازی پرتاب توپ
در اوقات فراغت می توانید این بازی ساده را انجام دهید. این کار نه تنها باعث می شود بدن شما تحرک داشته باشد، بلکه کمک می کند که هماهنگی چشم و بدن با محاسبه سرعت و جهت توپ افزایش یابد. در کلیپ زیر که بخشی از محصول استعدادیابی و افزایش هوش کودکان است، این بازی را به شما به طور کامل معرفی کردیم که انجام آن میتواند تاثیرگذاری فوق العاده ای روی افزایش هوش حرکتی کودکان شما داشته باشد، پیشنهاد میکنم حتماً آن را هم مشاهده کنید.
2. بازی گدازه ها روی زمین
یکی از بازی هایی که میتواند به هماهنگی ذهن و بدن کودکان کمک کند،انجام بازی گدازه ها روی زمین است.برای انجام این بازی باید تکه هایی کاغذ رنگی تعبیه کنید و آنها را با فاصله روی زمین بگذارید.بعد مثلا یک شیء یا خوراکی بر روی یکی از آن کاغذ ها بگذارید و از کودک بخواهید که بدون گذاشتن پا بر روی زمین و فقط با حرکت روی کاغذ ها به آن خوراکی یا شیء برسند و به کودکتان بگویید روی زمین یا فرش پر از گدازه های آتش است و نباید روی آنها برود.همچنین میتوانید از حروف الفبا نیز استفاده نمیایید و بگویید که مثلا حرف “جیم” را پیدا کند.
3. بازی لِی لِی
یکی از بازی های نام آشنا و معروف که میتواند تاثیر خوبی در بالا بردن هوش جنبشی – حرکتی کودکان داشته باشد،بازی لی لی است.همانطور که احتمالا میدانید در این بازی ابتدا بر روی زمین خطوط و بلوک های مربوط به بازی را میکشید و کودک با انداختن سنگ بر روی یکی از بلوک های نقاشی شده باید طبق الگو بلوک ها برود و سنگ را بردارد و همانطور برگردد.
راهکارهای تقویت هوش حرکتی – جنبشی
موثرترین شیوه توسعه این هوش از طریق انجام فعالیت های فیزیکی است. این نوع فعالیت ها بهتر از سنین پایین شروع شوند و انجام آن ها برای کودکان بسیار توصیه می شود. با این حال این فعالیت ها فقط منحصر به کودکان نیست و افراد از هر سنی می توانند آن ها را به آسانی انجام دهند.
شناخت استعداد ها و هوش کودکان در سن مناسب نیز تاثیر گذار است ، پیشنهاد میکنم حتما مقاله استعدادیابی ورزشی کودکان را برای شناخت و کشف استعداد ورزشی کودک خود مطالعه کنید.
1. لمس کردن اشیا
همانطور که در بالا اشاره کردیم که موثرترین شیوه تقویت هوش جنبشی-حرکتی از طریق انجام فعالیت های فیزیکی است. به همین خاطر این راهکار به دلیل فعالیت زیادی که دارد می تواند بسیار مفید واقع شود. به این صورت که با چشمان بسته شروع کنید به لمس کردن اشیا اطرافتان و دونه دونه نام آن ها را بگویید. البته خیلی با احتیاط این کار را انجام دهید.
2. آموختن هنرهای جسمی
هر نوعی از هنر که به گونه ای با فعالیت های بدنی ارتباط دارد نظیر ژیمناستیک، بازیگری، حرکات موزون و پانتومیم شامل حداکثر استفاده از بدن برای نمایش یک موضوع است. بنابراین به افراد کمک می کند که مفاهیم گوناگونی را با استفاده از حرکات بدن درک کنند.
3. انجام فعالیت در طبیعت
پيادهروي، کوهپيمايي، گردش در طبيعت و گفتوگو در حين انجام اين فعاليتها هم برای سلامتی جسمی شما مفید است هم باعث تقویت هوش جنبشی-حرکتی شما می شود. تلاش کنید برای اینکار برنامه ریزی کنید و به طور مرتب اینکار را انجام دهید. آمادگی جسمی علاوه بر ارتقاء سلامتی بر سایر ابعاد هوش نیز اثر مثبت دارد.
4. کاردستی بسازید
تلاش کنید یک کاردستی را چه با کمک مدل چه با به کار بردن تخیل خود بسازید. برای ساخت کاردستی خود می توانید از خمیر بازی یا شن کمک بگیرید. این کار نه تنها برای گروه های سنی مختلف سرگرم کننده است بلکه ذهن را برای ساختن پرورش می دهد. برای افراد بزرگسال کوزه گری و مجسمه سازی نیز گزینه خوبی به نظر می رسد.
هر استعدادی برای شکوفایی نیازمند فعالیت، تمرین و بعضا تلاش های طاقت فرسا است. هرکسی درجه ای از استعداد را در هوش بدنی و سایر ابعاد هوش دارد. آنهایی که در سطوح بالاتر این استعداد هستند، می توانند تا سطوح قهرمانی و حرفه ای ورزش کنند.دستیابی به انعطاف و آمادگی بدنی برای هرکس به میزان استعدادش ضرورت دارد.
آمادگی جسمی علاوه بر ارتقاء سلامتی بر سایر ابعاد هوش نیز اثر مثبت دارد.
چنانچه متوجه علائم هوش جنبشی – حرکتی بالا در فرزندتان شدید برای تعیین رشته ورزشی مناسب به مراکز استعداد یابی ورزشی مراجعه نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید