تعریف عزت نفس + 11 تکنیک جذاب برای درمان عزت نفس پایین

یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که برای رسیدن به اهداف و آرزوهایمان نیاز داریم عزت نفس است. این ویژگی باعث می‌شود که استقامت، پافشاری و اعتماد ما نسبت به کارهایمان بیشتر و بیشتر شود، وگر نه باری به هر جهت بیشتر نخواهیم بود و هیچ وقت از کاری که می‌کنیم راضی نخواهیم بود. حتی اگر اعتماد به نفس بالایی داشته باشیم، باز هم نمی‌توانیم حس خوبی را که عزت نفس می‌تواند به ما بدهد را داشته باشیم.

پس در این مقاله می‌خواهیم راه های افزایش عزت نفس را یاد بگیریم تا بهترین اتفاقات زندگیمان را رقم بزنیم. ودر این مقاله، راه‌های افزایش عزت نفس در بزرگسالان را به شما آموزش داده‌ایم، اما اگر به دنبال راه‌هایی برای افزایش عزت نفس کودکان هستید، توصیه می‌کنم حتماً مقاله راه های افزایش عزت نفس در کودکان را بخوانید. در آن روش‌هایی به آموزش داده‌ایم که احساس ارزشمندی را به کودک شما می‌دهد.

عزت نفس چیست؟

اکثر افراد معمولاً این اصطلاح را به معنای اعتماد به نفس استفاده می‌کنند، در صورتی که عزت نفس اصلاً آن معنایی را که فکر می‌کنند نمی‌دهد. در حقیقت عزت نفس خیلی گسترده‌تر و عمیق‌تر از اعتماد به نفس است، به طوری که اعتماد به نفس را می‌توان زیر مجموعه این ویژگی قرار داد. در قسمت بعدی این مقاله تفاوت این دو اصطلاح را بهتر توضیح خواهیم داد، اما در این قسمت قرار است به سؤال عزت نفس چیست جواب بدهیم.

عزت نفس، منزلتی است که نزد خود کسب می‌کنیم. ( ناتانیل برندن، نظریه‌پرداز و محقق عزت نفس)

از دیدگاه ناتانیل برندن احساس ارزشمندی و شایستگی از مهم‌ترین فاکتورهای عزت نفس است. البته در کنار این دو فاکتور، نظر حقیقی شما نسبت به خودتان نیز بسیار مهم است؛ چرا که اگر این احساس نباشد، شما به هیچ یک کارهایتان را با کیفیت انجام نمی‌دهید. به طور کلی، بین تعاریف مختلف عزت نفس، این ویژگی به معنای احساس خوبی است که نسبت به خودمان داریم، به زبان ساده‌تر عزت نفس یعنی احساس ارزشمندی و شایستگی نسبت به خودمان.

در پاسخ به این سوال که عزت نفس یعنی چه ؟ باید گفت : عزت نفس ( Self-Esteem ) میزان ارزش و بهایی است که ما برای خودمان متصور هستیم. همانطور که می دانید انسان بصورت کلی از ارزش و منزلت بسیار بالایی برخوردار است و این قدرت را دارد که تا بالاترین سطوح مادی و معنوی رشد کند. واقف بودن به این موضوع می تواند موجب شود که انسان، قدر و منزلت خود را دانسته و با افکار و اقدامات نادرست به روح و روان خودش آسیب وارد نکند. نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که می بایست این تصور به حقیقت نزدیک باشد و جای خود را به غرور کاذب نداده باشد!

فرق عزت نفس با اعتماد به نفس

شاید فکر کنید که اعتماد به نفس و عزت نفس تقریبا مانند هم باشند، ولی اینطور نیست. همانطور که گفتیم، عزت نفس آن احساس خوبی است که نسبت به خودمان داریم در حالی که اعتماد به نفس، اعتمادی است که نسبت به توانایی‌های خودمان داریم. ممکن است فردی از اعتماد به نفس بالایی برخوردار داشته باشد اما ذره‌ای عزت نفس نداشته باشد!

درست مثل افراد نابغه‌ای که درگیر مواد مخدر و مشروبات الکی هستند. این دسته از افراد از اعتماد به نفس خیلی بالایی برخوردار هستند که توانسته‌اند در بهترین دانشگاه‌ها فارغ التحصیل شوند، اما برای خودشان هیچ ارزشی قائل نیستند، چرا که با مصرف این مواد، کم کم خودشان را نابود می‌کنند.

عزت نفس بر روی هدف کلی ما از زندگی تأثیر می‌گذارد و اعتماد به نفس در کارهای کوچک‌تر مؤثر است. با این توصیف به نوعی می‌توان اعتماد به نفس را بخشی از عزت نفس دانست.

پس بدون عزت نفس، اعتماد به نفس حقیقی در کار نیست و نمی‌توانیم در چالش‌های زندگی خود به موفقیت برسیم. البته فقط و فقط عزت نفس نیست که روی اعتماد به نفس ما تأثیر می‌گذارد، درست است که این ویژگی باعث می‌شود اعتماد به نفس در جهت درست خودش رشد کند، اما برای رشد کردن اعتماد به نفس کافی نیست. در کنار آن باید تکنیک‌هایی را یاد بگریم که اعتماد به نفس ما را تقویت می‌کند، تکنیک‌هایی که همه آن‌ها را در مقاله راه‌های افزایش اعتماد به نفس برای شما جمع آوری کرده‌ایم. امیدوارم که آن‌ها را بخوانید و اعتماد به نفس خودتان را افزایش دهید، چرا که تقویت این ویژگی باعث تقویت عزت نفس هم می‌شود.

اهمیت عزت نفس

اولین و مهم‌ترین تأثیری که عزت نفس بر روی ما می‌گذارد، یادآوری کردن ارزش‌های شما به خودتان است. تصور کنید که یکی از دوستان شما پیشنهاد سیگار کشیدن به شما بدهد، در جواب به او نه می‌آورید یا آن را قبول می‌کنید؟

معمولاً افرادی که از عزت نفس پایینی برخوردار هستند قبول می‌کنند و از جان و زندگی خودشان مایه می‌گذارند تا رابطه دوستی خودشان را حفظ کنند، اما افراد با عزت نفس کاری را نمی‌کنند که به آن‌ها آسیب وارد بکند، آن‌ها به خوبی می‌دانند که هیچ کسی ارزشمندتر از خودشان نیست، پس حواسشان به سلامتی خودشان هست چرا که برای ارزشمند بدون باید سالم بود.

به جز حس ارزشمندی، افراد با عزت نفس نسبت به خودشان حس بهتری دارند. به طور کلی کسانی که عزت نفس بالایی دارند دارای حس خوب و ارزشمندی بهتری نسبت به خودشان هستند و با استفاده از این ویژگی می‌توانند در مسیر اهداف و آرزوهای خودشان باقی بمانند.

در ارتباط با اهمیت عزت نفس یا حرمت نفس لازم به ذکر است که افرادی که عزت نفس پایینی دارند ، زندگی دردناکی خواهند داشت چون به شدت احساس بی ارزشی کرده و نمی توانند در بلندمدت تصمیماتی بگیرند که برای آن ها کمک کننده باشد . این افراد فرصت های زندگی را از دست می دهند ، در دوستی با دیگران با مشکل مواجه اند و حتی زحمت امتحان کردن روابط جدید را به خود نمی دهند .

همچنین این افراد به دنبال تایید دیگران هستند و تصویری خاص از خود در فضاهای مجازی نشان می دهند که این مسئله در عین حال که به شدت اعتیادآور است ، فرصت برقراری ارتباطات واقعی با انسان ها را از فرد می گیرد . به همین ترتیب ، عزت نفس پایین ، فرد را برای کوتاه آمدن در مقابل خواسته های دیگران آسیب پذیر می سازد و این مسئله نشان دهنده میزان اهمیت عزت نفس است .

علائم عزت نفس پایین

کسانی که از عزت نفس پایین برخوردار هستند هنوز ارزش‌های وجودی خودشان را پیدا نکرده‌اند و همین موضوع باعث می‌شود تا باور کنند که نمی‌توانند به آرزوهایشان برسند، آن‌ها باور می‌کنند که حق داشتن هیچ آرزویی را ندارند. آن‌ها همه کارهای خودشان را براساس گفته‌ها و نظرات دیگران انجام می‌دهند به همین دلیل همیشه افسرده هستند و نسبت به خودشان حس خوبی ندارند.

تأیید شدن توسط دیگران به افراد با عزت نفس پایین احساس خوشایندی می‌دهد ولی این حس دائمی نیست، چون حتماً شخص دیگری وجود دارد نظر دیگری بدهد و آن‌ها هیچوقت نمی‌توانند توسط همه تایید شوند، بالاخره یک نفر پیدا می‌شود که درباره شما احساس منفی داشته باشد، برای همین همیشه سردرگم هستند و تا وقتی که نظر جدیدی را از کسی می‌شنوند آن را به خود می‌گیرند، در حالی که افراد با عزت زیاد به این تعاریف و تمجیدها باور ندارند.

مهم‌ترین دلایل عزت نفس پایین

1. از خودتان متنفر هستید.

برای همه‌ی ما پیش می‌آید که گاهی چیزی که هستیم را دوست نداریم و از افکار و رفتارمان متنفر هستیم. این یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین علائم عزت نفس پایین است. تنفر از خود با ویژگی‌هایی مانند احساس خشم و ناامیدی از خود و ناتوانی در بخشیدن حتی کوچک‌ترین اشتباهات‌تان مشخص می‌شود.

2. وسواس دارید که در همه‌‌چیز بی‌نقص باشید.

کمال گرایی یکی از مخرب‌ترین جنبه‌های عزت نفس پایین است. کمال‌گرا فردی است که با احساس شکست همیشگی زندگی می‌کند، زیرا با داشتن هر موفقیت چشم‌گیری، باز هم احساس می‌کند که به‌اندازه‌ی کافی خوب نبوده است.

برای درمان عزت نفس پایین و غلبه بر کمال گرایی چه باید بکنید؟

انتظارات واقع‌بینانه از خودتان داشته باشید. آگاهانه به این فکر کنید که اهداف شما چقدر واقع‌بینانه و منطقی هستند و پیش از تلاش برای آن‌ها، به‌یاد داشته باشید که زندگی در کل عالی نیست.
توجه داشته باشید که تفاوت زیادی میان «شکست‌خوردن در چیزی» و «فردی بازنده‌بودن» وجود دارد. این دو را باهم اشتباه نگیرید.
خود را به‌خاطر مشکلات کوچک ناراحت نکنید. افراد کمال‌گرا تمایل دارند که مشکلات بسیار کوچک را نیز تحلیل کنند. آنها فراموش می‌کنند که باید به تصویر کلان‌تر توجه کنند و به آن افتخار کنند.

3. فکر می‌کنید چیزی برای عرضه ندارید.

ممکن است همه‌ی ما در دوره‌ی مختلف زندگی به توانایی‌هایمان شک کنیم. اما اگر باور داشته باشید که به اندازه‌ی افراد دیگر ارزشمند نیستید، عمیقا احساس «بی‌‌مصرفی» خواهید کرد. اگر این احساس برای شما آشنا است، باید توجه داشته باشید که احساس ارزشمندی چیزی نیست که دیگران بتوانند به شما بدهند، بلکه خودتان باید آن را بسازید.

با پیگیری موارد زیر، به درمان عزت نفس پایین خود بپردازید و وضعیت را تغییر دهید:

بپذیرید که همه‌ی ما استعداد‌های خاص خودمان را داریم و باید به استعداد‌های خودمان افتخار کنیم تا به این باور برسیم که افراد ارزشمندی هستیم.
دیگر به این فکر نکنید که دیگران بهتر از شما هستند. اگرچه فکر کردن به توانایی‌های دیگران اشکالی ندارد، ترجمه‌کردن آن به «بهتر بودن آنها نسبت به شما» غیرعقلانی است. ویژگی‌های دیگران را تحسین کنید اما خودتان را در برابر آنها دست‌کم نگیرید.
توجه داشته باشید که ما به دیگران یاد می‌دهیم چگونه با ما رفتار کنند. تلاش کنید خود را همچون فردی نشان دهید که دیدگاه‌هایش به‌اندازه‌ی دیگران معتبر است. بعد شاهد افزایش عزت نفس خود خواهید بود.

4. معمولا احساس عصبانیت می‌کنید.

عصبانیت احساسی طبیعی است اما هنگامی‌که عزت نفس پایینی داشته باشد، می‌تواند مخرب باشد. هنگامی‌که نسبت به خودتان افکار خوبی نداشته باشید، این باور در شما شکل می‌گیرد که افکار و احساسات شما برای دیگران اهمیت ندارد. این باعث خشم سرکوب‌شده‌ای در شما می‌شود. درنتیجه، هنگام رویارویی با چیزی ظاهرا کم‌اهمیت خشم بسیار زیادی از خود بروز می‌دهید.

چگونه می‌توانید وضعیت را تغییر دهید؟

یاد بگیرید که چگونه می‌توان آرام بود. یک راه این است که احساس‌تان را پیش از اینکه به مرحله‌‌ی انفجار برسید آهسته‌آهسته بروز بدهید. برای مثال در هر زمان احساس خود را نشان بدهید.
خود را کنار بکشید. اگر راه‌حل بالا برای شما مناسب نیست، از موقعیتی که در آن قرار دارید، کنارگیری کنید. چند نفس عمیق و آرام بکشید تا ضربان قلب شما کاهش پیدا کند و بدن‌تان به وضعیت آرامش بازگردد.
کاری را بیش‌از حد انجام ندهید. افرادی که عزت نفس پایین دارند، معمولا خود را بیش‌ازحد متعهد می‌کنند؛ به‌طوری‌که کنار آمدن با آن برایشان سخت و دشوار می‌شود. سعی کنید فقط چیزی را که می‌خواهید و از انجامش لذت می‌برید، انجام دهید.
در ادامه بخوانید:  دلایل اعتماد به نفس پایین


عزت نفس پایین چه آثاری دارد؟

کاهش عزت نفس آثار مخرب کوچک و بزرگی دارد که در قسمت قبلی این مقاله آن‌ها را توضیح دادیم، اما در این بخش می‌خواهیم درباره نتایجی که عزت نفس پایین می‌تواند بر روی ما داشته باشد تمرکز کنیم. با مثال‌هایی که در ادامه می‌بینید، خواهید فهمید که اگر عزت نفس داشتید، چقدر می‌توانستید اتفاقات بهتری را برای خودتان رقم بزنید. نمونه‌هایی از آثار مخرب عزت نفس پایین عبارت‌اند از:

• در روابط دوستانه و عاطفی دچار مشکل می شود
  
• شخص احساس حقارت می‌کند
• نقاط قوت خود را نمی‌بیند زیرا تمام فکرش روی نقاط ضعفش می‌باشد
• در محیط کاری و حتی تحصیلی نیز عملکردشان کاهش پیدا می‎کند
• روابط ارتباطی او کاهش می‌یابد و شخص تنها تر می‌شود
• ترس و استرس در شخص ایجاد می‌شود
  
• ممکن است موجب افسرگی شود
  
• دچار اضطراب و نگرانی می‌شود
• باعث می‌شود شخص احساس کند که انسان بد و به دردنخوری است
• موجب افزایش آسیب پذیری در مقابل مواد مخدر و الکل می‌شود
• پیشنهاد و نظر هر کسی را که حتی متخصص نیستند نیز انجام دهیم
• غرور را به شدت کاهش می‌دهد، در صورتی که داشتن به اندازه غرور، در گرفتن تصمیم‌های مناسب به شما کمک می‌کند
• مانع حرکت به سمت موفقیت می‌شود و ایجاد تنبلی و اهمال کاری را به دنبال دارد.
•  و…

درمان عزت نفس پایین

تا به الآن در رابطه با اهمیت عزت نفس بحث کرده‌ایم و درباره آثار مخربی که کمبود عزت نفس می‌تواند بر روی ما داشته باشد بحث کرده‌ایم، اما از این قسمت مقاله به بعد، قرار است راهکارهایی را یاد بگیریم که باعث افزایش عزت نفس ما و درمان عزت نفس پایین می‌شوند. شاید با خودتان بگویید که عزت نفس یک حس درونی است و تقویت کردن آن کاری غیر ممکن، اما این را باید بدانید که عزت نفس هم مانند دیگر مهارت‌های رشد فردی قابلیت رشد کردن دارد. پس اگر می‌خواهید عزت نفس بالایی داشته باشید و اتفاقات خوبی را برای خودتان رقم بزنید، از این ویژگی‌ها در زندگی خودتان استفاده کنید: 

1. افکار منفی را از خودتان دورکنید.
2. برای خودتان نیز دلسوزی کنید.
3. همه ما انسان هستیم و اشتباه میکنیم.
4. احساسات خودتان را مدیریت کنید.
5. کاری را که دوست دارید انجام دهید .
6. در مسیر رسالت زندگیتان قدم بردارید.
7. از دیگران کمک بخواهید.
8. دوستان با عزت نفس بالا داشته باشید.
9. درباره خودتان مثبت فکر کنید.
10.  مضطرب و نگران هستید.

1. افکار منفی را از خودتان دورکنید.

از مهم‌ترین گام‌های افزایش عزت نفس، دور کردن افکار منفی از خودتان است. این افکار آرامش ذهن شما را می‌گیرند و آن را با اضطراب و نگرانی جبران می‌کنند. برای این که بتوانید این مشکل بزرگ را از سر راه خودتان بردارید در قدم اول باید قبول داشته باشید که فرد منفی بافی هستید. یک دکتر برای این که بتواند بیماری را درمان کند اول از هر کاری باید بیماری او را تشخیص دهد تا بتواند داروهایی برای مقابله با آن بیماری تجویز کند، پس شما هم برای این که بیماری خودتان را درمان کنید اول باید آن را بشناسید.

جالب است بدانید که این دسته از تفکرات منفی هیچ کدام حقیقت ندارد؛ تحقیقات نشان می‌دهد که تقریبا بالای 80% ترس ها و نگرانی های ما هرگز وجود ندارند و فقط ساخته و پرداخته ذهن خودمان هستند. برای اینکه بتوانید این ترس‌ها را از خودتان دور نگه دارید، در قدم دوم باید شرایطی را که باعث می‌شوند شما منفی بافی کنید را باید از بین ببرید. مثلاً اگر صحبت کردن با برخی از دوستان باعث منفی بافی شما می‌شود، حضور خودتان در آن جمع‌ها را کم رنگ‌تر کنید، یا معمولاً وقتی که بی کار می‌شوید تفکرات منفی به ذهن شما می‌رسند، برای مقابله با این مشکل فقط کافی است فقط کاری را انجام دهید، فرقی نمی‌کند دیدن یک فیلم باشد یا تمیز کردن خانه، فقط کاری را انجام بدهید.  

البته به جز چند تکنیکی که گفتیم دو راه دیگر هم وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید منفی بافی را از خودتان دور نگه دارید، راه حل رعایت کردن تکنیک‌های بهتر شدن احساس خود است، اما از آنجایی که این مبحث حرف برای گفتن زیاد دارد، توضیه می‌کنم که اگر می‌خواهید بیشتر از آن بدانید مقاله چگونه حال خوب داشته باشیم؟ را بخوانید.

برای روش دوم، کافی است وقتی که یک فکر منفی به سراغتان آمد بر روی کاغذ بنویسید و آن را پاره کنید یا اگر دوست داشتید با آن کاغذ موشک بسازید و با پرتاب آن، ترس‌هایتان را از وجود خودتان جدا کنید. اگر هم نمی‌دانستید چه چیزی بنویسید، می‌توانستید بنویسید” من الآن کاغذ در دست دارم، اما نمی‌توانم چیزی را بنویسم”. نوشتن به شما کمک می‌کند که ذهن خودتان را تخلیه کنید و تفکرات منفی را از ذهن خودتان بیرون کنید.

2. از خودتان مراقبت کنید.

زمانی که دوستتان از شما درخواست کمک می‌کند، از روی دلسوزی هر کمکی که از دستتان ساخته باشد را انجام می‌دهید. اما این احساس دلسوزی را نسبت به خودتان نیز باید داشته باشید. همانطور که گفتیم یکی از مهم‌ترین ویژگی های افراد با عزت نفس ارزشمند دانستن خودشان است، پس وقتی که خود ما نیز دچار مشکلی می‌شویم باید برای حل کردن آن به خودمان کمک کنیم. زمانی که شکست می‌خوریم و اشتباه می‌کنیم، بهتر است به خودمان دلداری بدهیم و انگیزه خودمان را بالا ببریم تا دیگر شاهد زخم‌های یادآور شکست‌ها و منفی بافی‌ها نباشیم.

دقت کرده‌اید وقتی که وسیله ارزشمندی می‌خرید چقدر نسبت به آن حساس هستید؟ آن را این طرف و آن طرف پرتاب نمی‌کنید و با ملایمت تمام با آن برخورد می‌کنید. حالا برای خودتان که ارزشمندتر از هر چیز دیگری در این دنیا هستید ارزش قائل نیستید؟ بهتر است که از همین الآن اهمیت بیشتری به خودتان بدهید. سلامت خودتان را حفظ کنید و غذای های خوب بخورید، با دوستان خوب بگردید و در مسیر اهداف خود حرکت کنید. این تنها کاری است که می‌توانید ارزش‌های خودتان را حفظ کنید.

3. به خاطر اشتباهاتتان خودتان را سرزنش نکنید.

هر کسی در زندگی خودش ممکن است مرتکب اشتباهاتی بشود، حتی ثروتمندترین و موفق‌ترین افراد دنیا هم در زندگی خود اشتباه می‌کنند. البته با فرق این که افراد موفق با دید تجربه و درس به آن نگاه کرده‌اند. پس وقتی که شکست خوردید یا جایی اشتباهی کردید، اصلاً نگران نباشید، چرا که بعد از آن اشتباه شما درسی را می‌گیرید که تا عمر دارید از یاد نمی‌برید. از دیدگاه آقای نیوتون شکست به این معنا است:((من هیچ گاه شکست نخوردم بلکه 999 روش جدید یاد گرفتم که به نتیجه نمی‌رسید.)) درس‌هایی که دورن شکست‌هاست بزرگ‌ترین رازهای موفقیت شما است، اگر از آن‌ها در مسیر موفقیت خود استفاده کنید، می‌توانید بهترین اتفاقات را برای خودتان رقم بزنید.

4. برای درمان عزت نفس پایین ، احساسات خودتان را مدیریت کنید.

نگذارید که احساسات شما در کارتان اختلال ایجاد کند، بر روی کاری که انجام می‌دهید تمرکز کنید و سعی کنید که کنترل احساسات خودتان را در دست بگیرید.

تصور کنید که در حال کار کردن بر روی پروژه‌ای هستید که ناگهان به شکستی که هفته پیش خوردید فکر می‌کنید، این کار سریعاً فضای مثبت ذهنی‌ای که برای انجام دادن آن کار داشتید را از شما می‌گیرد و همین کار ساده باعث می‌شود که دیگر نتوانید کار خودتان را با کیفیت انجام دهید.

البته فراموش نکنید که در کنترل احساسات نه افراط کنید نه تفریط، نه آن‌ها را از بین ببرید و نه زیادی بر روی آن‌ها تمرکز کنید؛ مرز بین این دو را در نظر بگیرید تا بتوانید اتفاقات خوبی را برای خودتان رقم بزنید. احساسات مزایای زیادی دارد که با کمی دقت بر روی زندگی خودتان آن را متوجه می‌شوید، مثلاً وقتی که می‌خواهید غذایی را انتخاب کنید این احساسات هستند که به شما کمک می‌کنند مزه آن غذا را به یاد می‌آورید.

5. کاری را که دوست دارید ، انجام دهید.

افراد با عزت نفس بازیچه حرف دوستان و اطرافیان خودشان نیستند و کاری را انجام می‌دهند که دوست دارند. آن‌ها غذایی را که می‌خواهند، می‌خورند و لباسی می‌پوشند که دوست دارند. افرادی که از عزت نفس پایینی برخوردارند، همیشه منتظر نظرات دیگران هستند. این افراد خیال می‌کنند که دیگران بهتر از خودشان می‌توانند برای آن‌ها تصمیم بگیرند، در حالی که نمی‌دانند که بهترین قاضی زندگیشان، خود آن‌ها هستند. دیگران با توجه به چیزی که می‌بینند و به آن باور دارند درباره دیگران نظر می‌دهند، پس نظر هر کسی با شخص دیگر متفاوت است.

تنها کسی که از ارزش‌های ما با خبر است خودمان هستیم، هیچ کسی بهتر و درست از خودمان نمی‌تواند برای ما تصمیم بگیرد. بنابراین، بهتر است که برای تصمیماتی که می‌گیریم ارزش قائل شویم.

6. در مسیر رسالت زندگی خود حرکت کنید.

همه موجودات برای هدفی خلق شده‌اند. از باکتری‌های تک سلولی میکروسکوپی گرفته تا موجودات درنده و اهلی همگی برای هدف خاصی خلق شده‌اند و در حال دنبال کردن آن هدف در دوره زندگیشان هستند. حالا انسانی که اشرف مخلوقات است هدفی برای دنبال کردن ندارد؟

خب، خداوند بلند مرتبه قدرت انتخاب را در دستان انسان‎ها قرار داده است. آن‌ها را آزاد گذاشته که هدف خودشان را پیدا کنند و آزادانه به سمت و سویی که می‌خواد برود، برود. او را آزاد گذاشته که مسیر موفقیت و اهدافش را دنبال کند یا زندگی خودش را تباه کند. خب،اگر شما هم می‌خواهید مسیر درست زندگی خودتان را کشف کنید و مثل افراد موفق سرشناس و معروف شوید، توصیه می‌کنم مقاله راه های شناخت رسالت زندگی را بخوانید، با پیدا کردن رسالت زندگی، عزت نفس شما چند برابر خواهد شد و احساس بهتری نسبت به خودتان خواهید داشت.

7. برای درمان عزت نفس پایین ، از دیگران کمک بخواهید.

می‌دانید چطور در 20 سال می‌توان به موفقیتی رسید که رسیدن به آن 200 سال طول می‌کشد؟ با کمک گرفتن از دیگران. قطعاً شما تنهایی نمی‌توانید تمام کارها را به طور کامل و با کیفیت بالا انجام دهید پس از دیگران کمک بخواهید. کمک خواستن از دیگران نشانه ضعف یا عیب نیست. کمک خواستن می‌تواند گام مهمی در بهبود و افزایش عزت نفس پایین شما باشد.

البته این مرحله برای افرادی که عزت نفس پایین دارند بسیار سخت است، آن‌ها باور ندارند که لایق کمک دیگران هستند و کمک خواستن از دیگران را مایه ضعف و خجالت می‌دانند، در حالی که تفکرات الکی فقط و فقط ساخته و پرداخته ذهن خودشان است.

8. دوستان با عزت نفس بالا داشته باشید.

“شما میانگین پنج نفری که بیشترین وقت خودتان را با آن‌ها می‌گذرانید” به این جمله از جیم ران خوب فکر کنید. کمی دقت کنید می‌بینید که واقعاً همینطور است، شما همان رفتارهایی را دارید که دوستان شما دارند و لحن و نوع حرف زدن ما هم شبیه به آن‌هاست. اما آیا دوستان شما با عزت نفس هستند؟ اگر آن‌ها به این ویژگی اهمیت بدهید شما هم عزت نفستان را تقویت می‌کنید، اما اگر اینطور نباشد، اوضاع زیاد جالب پیش نخواهد رفت.

به طور کلی دوستان بد، تأثیر بد خودش را بر روی شما خواهند داشت، هر چقدر که بیشتر با آن‌ها در ارتباط باشید، بیشتر رنگ و بوی آن‌ها را می‌گیرید، پس اگر رویای رسیدن به موفقیت را دارید، بهتر است ارتباط خودتان با آن‌ها را قطع کنید و کسانی که در حال رشد در مسیر موفقیت هستند را جایگزین آن‌ها بکنید.

9. برای درمان عزت نفس پایین ، درباره خودتان مثبت فکر کنید.

در مقاله عزت نفس و درمان عزت نفس پایین ، درباره نتایج مخرب و ویران کننده‌ای که منفی گرایی می‌تواند داشته باشد بحث کردیم، اما حالا می‌خواهیم درباره تکنیکی صحبت کنیم که ضد منفی بافی و منفی گرایی است.

اگر دقت کرده باشید، همه افراد با عزت نفس بالا خوشحال هستند و پر از انرژی مثبت. این انرژی‌های مثبت نه تنها حال خودشان، بلکه حال دیگران را هم خوب می‌کند، اگر با آن‌ها صحبت کنید شارژ می‌شوید و احساس خوبی می‌گیرید، اما چطور؟

خب، همانطور که در قسمت‌های قبلی گفتیم، با استفاده از راهکارهایی مثل انتخاب دوستان خوب، نوشتن تفکرات منفی بر روی کاغذ و استفاده از تکنیک‌های حال خوب می‌توانید از منفی بافی نجات پیدا کنید، اما این کارها فقط و فقط کافی نیستند. وقتی که ذهن خودتان را خالی می‌کنید، باید آن را با چیز دیگری جایگزین کنید، وگر نه دوباره آن افکار منفی سراغ شما می‌آیند و همه نقشه‌هایتان نقشه بر آب می‌شود.

مثبت اندیشی و تفکر مثبت مسئله‌ای نیست که بتوان آن را در چند جمله خلاصه کرد، برای همین به خاطر این که شما بهتر مثبت اندیشی را یاد بگرید، در مقاله چگونه مثبت اندیشی باشیم؟ تمام مسائل مثبت اندیشی و نحوه داشتن تفکر مثبت را برای شما توضیح داده‌ایم. حتماً آن را بخوانید چرا که مثبت اندیشی تنها راه مقابله با منفی بافی است.

10. مضطرب و نگران هستید. 

ترس و باور به اینکه شما قدرت کافی و توانایی لازم را برای تغییر دادن چیزی ندارید ، به شکل انکارناپذیری با عزت نفس پایین در ارتباط است. برای درمان عزت نفس پایین و مقابله با این ترس و باور ذهنی ، می‌توانید از مواردی که در ادامه می آید ، کمک بگیرید و با اجرای این نکان ، برای درمان عزت نفس پایین ، اقدامی عملی داشته باشید.

• میان ترس‌های واقعی و ترس‌های بی‌ ریشه و پایه ، تفاوت بگذارید. اضطراب خود را براساس واقعیت‌ها ارزیابی کنید. برای مثال شاید فکر کنید تلاش‌کردن برای ارتقا و رشد بی‌فایده است، زیرا فکر می‌کنید نمی‌توانید آن را به‌دست بیاورید. اگر به واقعیت‌ها نگاه کنید، این حرف چقدر دست است؟
• برای اینکه اعتماد به نفس تان بیشتر شود با ترس‌هایتان روبه‌رو شوید. هرم ترس را ترسیم کنید، بزرگ‌ترین ترس‌ها را در بالا و کوچک‌ترین‌ها را در پایین هرم قرار دهید. سپس از پایین هرم به بالای آن حرکت کنید و درمورد هر کدام از ترس‌ها باور به توانایی‌هایتان را افزایش دهید.

۳. تعیین هدف برای افزایش عزت نفس

هرچقدر به موفقیت‌های بیشتری برسید، همان‌قدر حس بهتری در مورد خودتان خواهید داشت. هدف گذاری برای نشانه‌ گرفتن، ردیابی و شکار کردن موفقیت واقعا کارساز است. داشتن اهداف مشخص کمک می‌کند تا احساس شایستگی را در خود پرورش بدهید و از شایستگی به احساس غرور و سرانجام به احساس ارزشمندی برسید. پس از هر فرصتی برای به کار بستن استراتژی های هدف گذاری استقبال کنید!

عزت نفس شما زمانی رشد می‌کند که رفتارها و ارزش‌های شخصی‌تان با هم در یک راستا باشند. در موقعیت‌های سخت و زمان‌هایی که دارید مجبور می‌شوید به شرایط ناخواسته تن بدهید، تا جایی که می‌توانید تلاش‌تان را بکنید که رفتارتان مطابق با ارزش‌هایتان باشد. با صداقت و درستکاری دنبال اهداف خود بروید. عزت نفس‌تان را با تقلب و ریاکاری نابود نکنید.

مثال برای عزت نفس

در قسمت قبلی این مقاله تکنیک‌هایی را یاد گرفتیم که عزت نفس پایین شما را درمان می‌کنند، اما برای این که مطالب را مؤثر تر متوجه بشویم، بهتر است که چند نمونه مثال از این مهارت‌ ببینیم. تا زمانی که نتوانیم سؤالات و معماهای درس‌هایی را که یاد گرفته‌ایم را حل کنیم، نمی‌توانیم بگوییم که آن موضوعات را به طور کامل یاد گرفته‌ایم. پس بهتر است که تمرین خودمان را با همین داستان شروع کنیم.

ماجرای کمبود عزت نفس

محمد یک دانش آموزان پایه دهم است. او تازه وارد دبیرستان شده است و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند، مدرسه جدید تمام دوستان او را گرفته است و محمد سخت‌ترین روزهای زندگی خودش را می‌گذراند. به هر دری می‌زد که دوست پیدا کند نمی‌شد و همین باعث شده بود که انگیزه امید خودش را برای پیدا کردن دوست از دست بدهد و ذهنش را فقط و فقط با تفکرات منفی پر کند. شب‌ها تا دیر وقت بیدار می‌ماند و درست و حسابی غذا نمی‌خورد.

برادر او علی وقتی دید که وضعیت او چقدر وخیم است تصمیم گرفت که به او کمک کند اما غرور محمد به او اجازه نمی‌داد که از دیگران کمک بگیرد، اما برادرش او را به حال خودش رها نکرد و رفت برای او یک مشاوره گرفت. وقتی که علی به برادرش گفت که برای او وقت مشاوره گرفته است خیلی عصبانی شد و داد و بی داد کرد، ولی به هر حال علی هر طور که شده او را به جلسه مشاوره برد. وقتی که محمد وارد اتاق مشاور شد، داشت از خشم و عصبانیت منفجر می‌شد، اما بعد از جلسه مشاوره خیلی آرام‌تر شده بود و احساس خوبی داشت.

بعد از یک ماه محمد یک آدم دیگر شده بود، نسبت به قبل اعتماد به نفس بیشتری داشت و برای خوش اهمیت قائل می‌شد. دیگر حرف‌های دیگران برایش مهم نبود و کاری را انجام می‌داد که خودش دوست داشت. بعد از یک ماه علی از برادرش پرسید که جلسه‌های مشاوره چه تغییری در او ایجاد کرده است؟

محمد به او گفت که یک نفر را می‌خواسته که به حرف‌های او گوش بدهد و با او همدردی کند. بعد از این که درد و دل کردم حالم بهتر شد و با راهکارهایی که مشاور گفت حالم از بهتر تبدیل به عالی شد. کارهایی که من آن‌ها را تبدیل به مشکل کرده بودم، فقط کافی بود تفکرات منفی خودم را دور می‌ریختم و آن را با تفکرات مثبت جایگزین می‌کردم.

به نظر شما آن راهکارها چه بود؟ خب، مطمئناً اولین راهکار دوری از افکار منفی بوده است، چون منفی بافی عزت نفس ما را از بین می‌برد. دومین راهکار اهمیت به وضعیت جسمانی بوده است، محمد تا زمانی که برای خودش ارزش قائل نباشد نمی‌تواند اعتماد به نفس به دست بیاورد. سومین راهکار هم درباره کنار گذاشتن غرور و کمک گرفتن از دیگران بوده است، اما چهارمین مورد، خب پیدا کردن این مورد به عهده شماست، وقتی که آن را پیدا کردید در بخش نظرات برای ما آن را بنویسید. این کار شما خیلی برای ما ارزشمند است.

بهترین راهکار برای افزایش عزت نفس

سوالات متداول درباره راه های افزایش عزت نفس

1. عزت نفس چیست؟

در پاسخ به این سوال که عزت نفس یعنی چه ؟ باید گفت : عزت نفس ( Self-Esteem ) میزان ارزش و بهایی است که ما برای خودمان متصور هستیم.

2. فرق عزت نفس با اعتماد به نفس در چیست ؟

عزت نفس آن احساس خوبی است که نسبت به خودمان داریم ، در حالی که اعتماد به نفس، اعتمادی است که نسبت به توانایی‌های خودمان داریم.

3. اهمیت عزت نفس در چیست ؟

اولین و مهم‌ترین تأثیری که عزت نفس بر روی ما می‌گذارد، یادآوری کردن ارزش‌های شما به خودتان است.

امیدوارم که از مقاله راه های افزایش عزت نفس لذت برده باشید و راهکاری آن مفید واقع شده باشد. امیدوار دیدار همگی شما در قله‌های موفقیت هستم…

How to grow self esteem