جستجو
Close this search box.

تفکر خلاق

تفکر خلاق چیست؟ چقدر خلاقیت دارید؟ این یک واقعیت است که ایده‌های خلاقانه می‌تواند گاهی ما را صدها قدم از دیگران جلو بیندازد. اگر فکر می‌کنید خلاقیت در ایده‌هایتان کمرنگ است و فکر می‌کنید نمی‌توانید هرگز انسان خلاقی باشید، باید بدانید سخت در اشتباه هستید. چون خلاقیت، مهارتی است که می‌توان آن را پرورش و گسترش داد. افزایش خلاقیت، با راهکارهای ساده و سرگرم‌ کننده‌ای امکان‌پذیر است. اگر دوست دارید ذهنی خلاق داشته باشید، در این مطلب با «گام برتر» همراه شوید تا ببینید چگونه تفکر خلاق داشته باشیم؟

پیشنهاد می‌کنم اگر دنبال داشتن یک تفکر خلاق هستید، حتماً تا انتها با ما همراه باشید که بتوانید با 7 تکنیک ساده و کاربردی تفکر خلاق را در وجود خودتان به وجود بیاورید.

خلاقیت چیست ؟

شاید تاکنون ده‌ها و صدها بار کلمه خلاقیت یا تفکر خلاق را شنیده باشید، بدون اینکه در مورد چیستی آن فکر کرده باشید. خلاقیت از ویژگی‌ها و قابلیت‌های انسان است که نقش مهمی در زندگی وی دارد. این ویژگی باعث پیشرفت انسان در تمامی عرصه‌ها می‌شود و به‌عبارتی می‌تواند کیفیت زندگی او را تعیین کند، از این رو اهمیت بسیاری دارد. خلاقیت نیز مانند «عشق» و «شادی» از آن دسته مفاهیم جذابی است که معانی متعددی دارد.

خلاقیت (creativity) در شما به معنای رسیدن به ایده های جدید به منظور حل مشکلات با صحیح ترین روش است . هرگاه شما تلاشی در زمینه اصلاح ، کوتاه سازی، بهینه سازی، اقتصادی کردن و هر فرایند دیگری که باعث بهتر شدن فعالیتی از روش جدید می‌شود را بکارگیرید خلاقیت در آن فعالیت نامید. همچنین بکارگیری نیروی ذهن و قوای جسمانی در پرداختن به انبوه تصورات، رفتارها و در نهایت بازدهی هایتان را می توان نوعی خلاقیت نامید. اگر علاقمند هستید که این ویژگی را در خودتان تقویت کنید، توصیه می‌کنم حتماً نگاهی به مقاله راه‌های تقویت خلاقیت داشته باشید. 

بنابراین، خلاقیت، یک فرایند ذهنی است که از فرد معینی و در یک زمان مشخص دیده می‌شود؛ فرآیندی که در نتیجه آن، یک اثر جدید (اعم از ایده یا چیزی نو و متفاوت) تولید می‌شود. تولید جدید و متفاوت، می‌تواند کلامی یا غیر کلامی و عینی یا ذهنی باشد. 

2 نکته مهم برای داشتن خلاقیت و تفکر خلاق

در مطالعه پیرامون خلاقیت، به دو نکته مهم زیر باید توجه داشت:

1.اول آن که خلاقیت می تواند خلق اشکال یا صورت های جدیدی از ایده‌ها یا تولیدات کهنه باشد. در این صورت، اغلب فکرها و ایده های گذشته، اساس خلاقیت های تازه است.

2.دوم این که خلاقیت امری انحصاری است و حاصل تلاش فردی و تنها یک موقعیت یا مسئله عمومی نیست؛ از این رو، فردی ممکن است چیزی را خلق کند که قبلاً هیچ گونه سابقه ذهنی از آن نداشته باشد. اگر چه آن چیز به صورت های مشابه یا کاملاً یکسان قبلاً توسط شخص دیگری و در موقعیت خاصی خلق شده باشد.

تفکر خلاق چیست ؟

تفکر خلاق عبارتی است از تحولات دامنه دار و جهشي در فكر و انديشه انسان، به طوري كه حائز يك توانايي در تركيب عوامل قبلي به طُرُق جديد باشد. به تعبيري ديگر، یعنی به كارگيري كامل توانايي هاي ذهني براي ايجاد يك فكر يا راه حل يا مفهوم نو نسبت به خود شخص خلاق. به زبان ساده تفکر خلاق یعنی استفاده از خلاقیت خود در راستای ساده‌تر و کوتاه‌تر کردن مسائل سخت و پیچیده. 

در اين تعريف مفهوم “نو” محور اصلي تعريف را در بر مي‌گيرد و با توجه به آن، براي ديگران توقع و انتظار ايجاد مي‌شود. اما بايد دانست كه ممكن است يك راه حل، يك فكر و يا يك مفهوم براي ديگران جديد نباشد اما براي خود شخص خلاق، جديد و نو باشد. پس جديد بودن نسبت به خود شخص مهم است، نه نسبت به ديگران.

با اين بيان معلوم مي‌شود كه همه انسان ها بنا به اصل تفاوت های فردی كه دارند، دارای خلاقيت و نوآوری هستند و نبايد تصور كرد كه خلاقيت منحصر به افراد تيزهوش و با استعداد است. فقط مهم شكوفايي اين استعدادهاست. اين از حكمت خداوند است كه همه افراد بتوانند در يك رشته داراي خلاقيت و تفکر خلاق باشند و هركدام از طريقي به جامعه بشري خدمت نمايند.

خلاقيت مقدمه ظهور استعدادها و ذوق‌هاست و باب آن براي همه بشر باز است، مهم شناختن خود و حركت به سمت اين دريچه است. خلاقيت را مي توان ديدن چيزها از يك منظر غير معمولي و نو، توجه به مسائل از زاويه اي كه هيچ كس ديگر نمي‌بيند و سپس ارائه راهکارهای جديد، غيرمعمولي و اثربخش دانست. [ps2id id=’پرورش-خلاقیت’ target=”/]

خلاقیت توافقی عمومی ندارد. در اصل خلاقيت را مي‌توان توليد انديشه، راهكار و مفاهيم غيرمعمول دانست كه از ديدن، الهام گرفتن و تشابه سازي مخصوص حاصل مي‌شود.

خلاقیت در شما به معنای رسیدن به ایده‌های جدید به منظور حل مشکلات یا صحیح‌ترین روش است
خلاقیت در شما به معنای رسیدن به ایده‌های جدید به منظور حل مشکلات یا صحیح‌ترین روش است

چگونه خلاقیت را در خود پرورش دهیم؟

فواید تفکر خلاق در هر حرفه‌ای، باعث شده است که اکثر افراد روی به تقویت این تفکر در خودشان بیاورند. به خاطر پرورش خلاقیت نیز باید کارهایی انجام دهیم که از طرفی دانش و تجربه ما را که به عنوان ماده خام خلاقیت هستند بالا ببرد و از طرف دیگر شیوه تفکر ما را اصلاح و هدایت کند و از سویی قدرت تخیل ما را بهبود بخشیده و امکان تصورسازی به ما بدهد. می‌دانیم که خلاقیت نوعی تکاپوی فکری و ذهنی برای دست یابی به اندیشه‌های بدیع است. پس کارهایی که بتواند ذهن را در این راستا به تکاپو وادارد کند و به ما فرصت اندیشیدن و تبلور آن را در جهان خارج بدهد، موجب افزایش خلاقیت می‌شود.

1.ذهن را با ورزش تقویت کنید

ورزش کردن و استراحت دادن به مغز نیز فکر خوبی است. گاهی‌ اوقات هرقدر تلاش می‌کنید و به ذهن خود فشار می‌آورید، حتی یک فکر کوچک خلاقانه نیز جرقه نمی‌زند. در این مواقع بهتر است به سراغ ورزش‌هایی مانند پیاده روی، یوگا یا سایر ورزش‌ها بروید و در حین ورزش سعی کنید، به ایده‌هایی جدید دست بیابید. این کار نوعی استراحت ذهنی است که غیرمستقیم شما را در مسیر خلاقیت قرار می‌دهد.

ورزش کردن نوعی استراحت ذهنی است که غیر مستقیم شما را در مسیر موفقیت قرار می‌دهد

2.یادداشت برداری کنید

نوشتن کمک می‌کند آزادانه خود را بروز دهیم، به وضوح و روشنی نسبت به خود و اهدافمان دست یابیم و ایده‌های جدید خلق کنیم. فقط شروع کنید به نوشتن و به این فکر نکنید که می‌خواهید چه بنویسید یا چقدر خوب می‌توانید کلمات را روی کاغذ بیاورید. خود را ویرایش نکنید، فقط بنویسید. اگر نیاز به فکر کردن بیشتر دارید، می‌توانید کلمات یا عباراتی، چون اهداف، نقاط قوت من و … بنویسید و سپس از همان جا شروع کنید.

نوشتن کمک می‌کند به وضوح نسبت به خود و اهدافمان دست یابیمو ایده های جدید خلق کنیم

3.ترکیبات جدید بسازید

برای تقویت خلاقیت افکار، ایده ها، تصاویر و اندیشه هایتان را ترکیب کنید و دوباره ترکیب کنید و آن ها را بصورت ترکیبات مختلف درآورید، هرچند که طبیعی و مناسب نباشند. قانون های توارث که علم جدید ژنتیک برپایه آن قرار داده شده توسط راهب استرالیایی گریگو مندل مطرح شده که ریاضیات و بیولوژی را برای ایجاد یک علم جدید با هم ترکیب کرد.

بالاترین سطح عملکرد مخصوص آدم‌هایی است که متمرکز و خلاق هستند، کسانی که می‌توانند هر مشکلی را یک فرصت ببینند

4.تجربه و تخصص خود را توسعه دهید

غنی‌ترین منبع سوخت، عاملی است که موجب می‌شود انسان بتواند ایده‌های خلاقانه ارائه بدهد. تجربه را می‌توان از انجام کارهای متنوع و مخاطره انگیز، مسافرت مخصوصاً با شرایط سخت و مصیبت بار و به مکان‌های دور افتاده، تماس‌های شخصی با دیگران بویژه کودکان، خواندن شرح حال افراد، تم اشا کردن تلویزیون، گوش کردن رادیو و … به دست آورد.

با-افزایش-سطح-اطلاعات-شما،-خلاقیت-شما-افزایش-می‌یابد

5.با انجام بازی‌های مختلف، خلاقیت خود را پرورش دهید

هر چقدر بیشتر شبیه کودکان باشید، خلاقیت‌تان افزایش می‌یابد. خودتان را درگیر مشکلات بزرگسالی نکنید و ذهن‌تان را باز کنید. از اسباب‌بازی‌ها و وسایل هنری برای تحریک قدرت تصور و خیال‌پردازی استفاده کنید و ارتباطات جدیدی برقرار کنید. اگر ایده‌های خلاقانه ندارید، سعی کنید یک نقاشی فریبنده بکشید یا با لِگو و خانه‌سازی بازی کنید.

خودتان-را-درگیر-مشکلات-بزرگسالی-نکنید-با-انجام-بازی‌های-کودکانه-خلاقیت-تان-را-بالا-ببرید
خودتان-را-درگیر-مشکلات-بزرگسالی-نکنید-با-انجام-بازی‌های-کودکانه-خلاقیت-تان-را-بالا-ببرید

6.برای طوفان فکری، زمان درنظر بگیرید

افزایش خلاقیت، به تمرین، تلاش و طوفان فکری نیاز دارد. درنتیجه باید هر روز برای آن وقتی درنظر بگیرید و در محیطی آرام یا الهام‌بخش، آن را تمرین کنید. مثلا به یک پارک آرام سر بزنید یا در کتابخانه بنشینید و اجازه دهید ذهن شما آزادانه پرواز کند. همه‌ی ایده‌های خود را چه خوب چه بد، روی کاغذ بیاورید یا روی تخته وایت‌برد بنویسید. حتی بدون اینکه توقف کنید و دوباره به آنها فکر کنید، ایده‌ها را جایی مثلا در کامپیوتر ذخیره کنید.

زمان مناسب را برای این کار پیدا کنید. مثلا اگر همیشه بعد از شام وقت کافی دارید، برای این کار یک ساعت زمان درنظر بگیرید. همه‌ی چیزهایی که ممکن است حواس‌تان را پرت کند از خودتان دور کنید و در محیطی آرام، ایده‌های جدید را در آغوش بگیرید.

همه ی ایده‌های خود را چه خوب چه بد، بدون اینکه توقف کنید و دوباره به آن‌ها فکر کنید، روی کاغذ بیاورید

7.با افراد مختلفی ارتباط برقرار کنید

برای اینکه تغییر زیادی در خلاقیت‌تان ایجاد کنید، سعی کنید با افراد بیشتری در ارتباط باشید؛ به‌خصوص با کسانی که با شما تفاوت دارند. سعی کنید بخشی از زمان خود را با افرادی بگذرانید که سبک زندگی و دید آنها نسبت‌به دنیا، با شما تفاوت دارد. با این کار، ذهن خود را گسترش می‌دهید و افق‌های جدید و تجربه‌های جدیدی به تجربیات قبلی خود اضافه می‌کنید. اما شاید یکی از آن دسهت افرادی باشید که به خبوی نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند و به قولی معاشرتی نیستید، توصیه می‌کنم مقاله مهارت های ارتباط مؤثر را حتماً مطالعه کنید. 

برای ملاقات افراد جدید، در رویدادها و فعالیت‌های اجتماعی مختلفی شرکت کنید که در برنامه‌ی روزمره‌ی زندگی شما جای ندارند و تجربه‌هایی کاملا جدید هستند. هر زمان که فرصت کافی داشتید، با دیگران ارتباط برقرار کنید. مثلاً اگر دنیای هنر برای‌تان جدید است، به موزه‌ها و گالری‌های هنری سر بزنید و با هنرمندان و سایر افراد حاضر در گالری سر صحبت را باز کنید.

برای اینکه تغییر زیادی در خلاقیت تان ایجاد کنید سعی کنید با افراد بیشتری در ارتباط باشید

8.در وقت آزادتان، نقاشی‌های ساده بکشید

نقاشی کردن معمولاً کاری برای گذراندن اوقات بیکاری در زمان بچگی به‌نظر می‌رسد، درحالی‌ که این کار حتی در بزرگسالی هم باعث افزایش خلاقیت می‌شود. این کار با افزایش توجه شما به محیط اطراف و افزایش ارتباط شما با دنیا، خلاقیت را افزایش می‌دهد. نقاشی کردن باعث می‌شود که با فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید، ارتباط‌تان را حفظ کنید. هر چقدر توانایی شما در به تصویر کشیدن اطراف بیشتر باشد، خلاقیت بیشتری خواهید داشت.

هنگام انجام فعالیت‌هایی که فکر می‌کنید افکار شما را از موضوع اصلی منحرف می‌کند، نقاشی بکشید. مثلا در یک جلسه‌ی ملاقات کاری اگر احساس می‌کنید که تمرکزتان به‌هم می‌خورد، شروع کنید روی کاغذ تصاویر ساده ترسیم کنید. در کلاس‌های خسته‌کننده می‌توانید با این کار تمرکز بیشتری داشته باشید. سعی کنید یک دفترچه‌ی مخصوص داشته باشید و زمانی که احساس خستگی و کسالت می‌کنید یا تمرکزتان به‌هم ریخته، نقاشی بکشید.

نقاشی کردن، با افزایش توجه شما به محیط اطراف و افزایش ارتباط شما با دنیا، خلاقیت را افزایش می‌دهد
نقاشی کردن، با افزایش توجه شما به محیط اطراف و افزایش ارتباط شما با دنیا، خلاقیت را افزایش می‌دهد

9.موسیقی گوش کنید

گوش دادن به موسیقی یکی از روش‌های ساده‌ای است که با کمک آن می‌توانید خلاقیت خود را افزایش دهید. این کار به شما کمک می‌کند که بهتر تمرکز کنید و تمرکز کلی شما روی موضوعات مختلف افزایش می‌یابد؛ به‌خصوص موسیقی کلاسیک که تأثیر زیادی بر تمرکز و خلاقیت دارد.

این نکته را درنظر بگیرید که هر نوع موسیقی برای همه‌ی افراد تأثیرگذار نیست و هر کس باید موسیقی مناسب خود را پیدا کند؛ درعین‌حال که موسیقی کلاسیک تأثیرات زیادی برای بسیاری از افراد دارد. برای پیدا کردن موسیقی مورد توجه‌تان که تأثیر بیشتری برای ذهن و خلاقیت شما دارد، تلاش کنید و انواع موسیقی را امتحان کنید.

گوش دادن به موسیقی به شما کمک می‌کند که بهتر تمرکز کنید
گوش دادن به موسیقی به شما کمک می‌کند که بهتر تمرکز کنید

10.بیشتر مطالعه کنید

کتاب خواندن، یکی از روش‌های عالی برای پرورش ذهن خلاق است. عادت مطالعه به‌ طور پیوسته را در خودتان پرورش دهید. کتاب‌هایی از ژانرهای مختلف انتخاب کنید و سبک‌های مختلف نویسندگی را بخوانید. برای اینکه افق‌های خلاقیت‌تان را گسترده‌تر کنید حتما هر روز برای مطالعه وقت بگذارید.

در برنامه‌های مطالعه‌ی گروهی شرکت کنید. این برنامه‌ها برای ملزم کردن شما به مطالعه و انتخاب کتاب و ژانر مناسب بسیار مفید هستند. در نزدیک‌ترین کتابخانه‌ی محل زندگی‌تان عضو شوید. به‌این‌ترتیب بدون پرداخت هزینه می‌توانید به منبع بی‌شماری از انواع کتاب، دسترسی داشته باشید.[ps2id id=’نوآوری’ target=”/]

کتاب خواندن یکی از روش‌های عالی برای پرورش ذهن خلاق است

تفاوت نوآوري با خلاقيت

ابداع، به معني نوآوري و توانايي ايجاد يك فكر و چيز نو بوده و در ظهور اوليه خلاقيت مؤثر است. ظهور اوليه ابداع در عالم ماده و حس است. با توجه به اين موضوع، به كارگيري خلاقيت را ابداع مي‌گويند. خلاقيت به معناي توانايي تركيب ايده ها در يك روش منحصربه فرد يا ايجاد پيوستگي بين ايده هاست ولي نوآوري، فرآيند اخذ ايده خلاق و تبديل آن به محصول، خدمات و روش هاي جديد عمليات است.

البته خلاقيت و نوآوري چنان به هم تنيده اند كه شايد به دست آوردن تعريفي مستقل از هر كدام دشوار باشد، اما براي روشن شدن ذهن مي‌توان آنها را به گونه اي مجزا از هم تعريف نمود. خلاقيت پيدايي و توليد يك فكر نو است در حالي كه نوآوري عملي ساختن آن انديشه است.

در واقع ابداع، حاصل حركتي است كه نقطه آغازين آن خلاقيت و حيطه فكر بوده و يا با به كارگيري تجارب ديگر به صورت يك پديده نوظهور، آشكار گرديده است. در كل مي‌توان گفت ابداع بدون خلاقيت، بي مفهوم بوده و ليكن خلاقيت بدون ابداع قابل تصور است.

به عبارتي نماد ظاهري خلاقيت، نوشته يا گفتار و يا يك فكر است كه مقدمه ابداع بوده و آن را به صورت يك پديده يا شيء ظاهر مي كند. به عبارتي ديگر تلاش هاي خلاقيت، وسيله اي براي نوآوري است. هم چنين خلاقيت يك فعاليت فكري و ذهني است و بيشتر جنبه عملي دارد.

همان گونه كه ظهور و بروز هر كاري و پيدايش هرچيزي زمينه و پيش نيازهايي دارد، خلاقيت هم همين گونه است. پيش نيازهاي خلاقيت عبارت اند از: هدف، انگيزه، تخيل، تفكرخلاق، هوش، پشتكار، دانش و مهارت و فضاي خلاق.[ps2id id=’خصوصیات’ target=”/]

تلاش‌های-خلاقانه،-وسیله‌ای-برای-نوآوری-است

خصوصيات افراد خلاق

افرادی که تفکر خلاق دارند، معمولاً ویژگی های مشترکی با یکدیگر دارند که در ادامه به 7 مورد از مهم ترین آن ها اشاره می‌کنیم.

  • فرد خلاق دائما در تلاش و انديشه است.
  • براي تجربه جايگاه ويژه اي قائل است و به علت موفقيت ها و شكست ها مي‌انديشد نه به اثر آنها.
  • فكر كردن در آرامش را براي خود استراحت تلقي مي‌كند.
  • فرد خلاق به هر پديدهاي از ديدگاه ها و جوانب مختلف نگاه مي‌كند و معمولا به شرايط موجود رضايت نمي‌دهد.
  • فرد خلاق كنجكاو و پرسشگر است، پيرامون يك موضوع يا پديده سوال هاي متعددي را خلق مي‌كند و از افراد آگاه ومتخصص مي‌پرسد.
  • درصدد بهترين راه حل ها يا كمترين هزينه فكري، زماني و مالي است.[ps2id id=’انواع-خلاقیت’ target=”/]
  • به مسايل، موقعيت، اشياء و چيزهايي دقت مي‌كند كه از ديد ديگران مورد غفلت قرار گرفته و درباره آنها فكر و نظر جديدي ارائه مي‌دهد.

انواع خلاقیت

خلاقیت فقط یک نوع نیست! خود خلاقیت 5 نوع مختلف دارد که آن ها را با هم بررسی می‌کنیم.

الف) خلاقیت تجسمی

خلاقیت تجسمی، توانایی ابراز خلاقیت در قالب اشکال و نمادهای تجسمی و تصویری است. در این گونه خلاقیت، فکر یا ایده خلاق به صورت یک طرح یا تصویر نشان داده می‌شود. افراد این گروه، تجسم فضایی قوی ای دارند. بسیاری از طراحان، مجسمه سازان، نقاشان، کارگردانان و معلمان بزرگ و برجسته، از چنین خلاقیتی برخوردارند. برای پرروش خلاقیت تصویری، مهم ترین فعالیت، «نقاشی» است. کودکان را به نقاشی کردن بسیار تشویق کنید. مربیان نیز نباید نقاشی را درسی فرعی به شمار بیاورند.

منفی نگری دشمن خلاقیت است
منفی نگری دشمن خلاقیت است

ب) خلاقیت کلامی

بخش بزرگی از خلاقیت بشری را خلاقیت های کلامی تشکیل می‌دهد. این گونه خلاقیت، ایده هایی با ماهیت کلامی، نوشتاری و نمادهای زبانی را در برمی‌گیرد. فرهیختگان سخنوری، نویسندگی، شاعری، موسیقی، نظریه پردازی علمی و…، در زمینه خلاقیت کلامی توانایی فوق العاده ای دارند. به این معنی است که افراد این دسته دارای هوش کلامی بالایی هستند که شما هم با خواندن مقاله چطور هوش کلامی خود را بالا ببریم؟ حتماً می‌توانید این گونه خلاقیت را در خودتان افزایش بدهید.

برخی فعالیت ها به تقویت خلاقیت کلامی بسیار کمک می‌کنند، از آن جمله: نویسندگی، قصه گویی، شعر و سرود است، که کمی بیشتر به آنها می‌پردازیم:

نویسندگی

نویسندگی فعالیتی است که زمینه مناسبی را برای پرورش خلاقیت فراهم می‌کند. با این حال، توانایی نویسندگی را در دوران کودکی با دوران بزرگسالی نمی‌توان قیاس کرد. نویسندگی در چند مؤلفه اساسی با خلاقیت رابطه دارد: ۱. سیالی؛ ۲. انعطاف پذیری؛ ۳. ابتکار؛ ۴. هوش؛ ۵. تخیل.

بنابراین نوشتن، به تفکر و قدرت تخیل بسیار وابسته است و مهارت و ورزیدگی در آنها، نوشتارهای بسیار خلاقانه ای را در پی خواهد داشت.

قصه گویی

قصه گویی به طور مستقیم به پرورش خلاقیت کلامی (سخنوری) کمک می‌کند. کدام کودک را می‌شناسید که قصه شنیدن را دوست نداشته باشد؛ به ویژه اگر فردی مهربان و خوش سخن قصه بگوید. قصه گویی خلاق آن است که ذهن کودک را به تخیل و تصویرسازی می‌کشاند. کودک هنگام شنیدن قصه، خود را در زمان ها و مکان ها و با حالات گوناگون تجربه می‎‌کند. ویژگی دیگر قصه گویی این است که با طرح تجربه های متفاوت برای کودکان، ذهن آنان را به سوی تحلیل، تفکر و ابتکار سوق می‌دهد. 

البته برخی از این کودکان این خلاقیت را در خودشان دارند، اما نمی‌توند به خوبی آن را شکوفا کنند، چرا که از حاضر شدن در جمع خجالت می‌کشند و نمی‌تواند به خوبی منظور خودشان را بیان کنند.

ساده‌تر بگوییم، فن بیان خوبی ندارند. اگر فن بیان کودک خودتان را الآن درمان نکنید، مطمئناً در آینده دچار مشکل خواهد شد و آینده روشنی در مسیر خلاقیت ذاتی خودش نخواهد داشت. اگر بخواهید در کلاس‌های فن بیان ثبت نام کنید و مشاوره بگیرید، مطمئناً باید کلی هزینه کنید تا نتیجه خوبی بگیرید، اما با این پیشنهاد، حتی با کمتر از نصف قیمت این کلاس‌ها می‌توانید هم فن بیان کودک خودتان را تقویت کنید، و هم نحوه تقویت فن بیان را یاد بگیرید، به عبارتی خودتان استاد می‌شوید. تازه، قسمت جالب ماجرا بعد از خرید محصول شروع می‌شود، یعنی بعد از خرید محصول، به صورت دائمی از طرف خود استاد دوره مشاوره رایگان می‌گیرید و به هر مشکلی که در مسیر برخوردید، مشاوره و راه حل دریافت می‌کنید.

برای این که این محصول شگفت انگیز را دریافت کنید، فقط کافی است که روی دوره جامع تقویت فن بیان در کودکان کلیک کنید.

قصه گویی به طور مستقیم به پرورش خلاقیت کلامی کمک می‌کند

شعر و سرودخوانی

یکی دیگر از روش های پرورش خلاقیت کلامی، شعر خواندن و سرود برای کودکان است. شعرخوانی از جمله فعالیت هایی است که تقریباً در بیشتر محیط های آموزشی کودکان از آن بهره می‌گیرند؛ زیرا کودکان حفظ کردن اشعار و سرودهای کودکانه را بسیار دوست دارند. شعر و سرود، به دلیل ریتم و آهنگشان توجه کودکان را جلب می‌کند. آنچه موجب استفاده از این دو فعالیت برای پرورش خلاقیت می‌شود، نقش آنها در تقویت عنصر اعتماد به نفس، سیال سازی کلامی و تخیل است.

ج) خلاقیت موسیقایی

موسیقی از جمله فعالیت هایی است که شاید به طور مستقیم توانایی کلامی در آن دخالتی نداشته باشد، اما به دلیل آنکه به نمادهای زبانی وابسته است، با خلاقیت کلامی ارتباط می‌یابد. اگر ذهن توانایی تولید و ترکیب خلاقانه نداشته باشد، در تولید ریتم، ملودی و هارمونی موسیقی نیز ناتوان خواهد بود. پس همانند نقاشی، نویسندگی و شعر، موسیقی را نیز باید محصول خلاقانه ذهن به شمار آورد.

بدون-موسیقی،-زندگی-یک-اشتباه-خواهد-بود

د) خلاقیت حرکتی

هرچند به پرورش خلاقیت حرکتی در قیاس با خلاقیت های تصویری و کلامی کمتر توجه شده است، آن را باید یکی از گونه های مهم شمرد. مفهوم اساسی خلاقیت حرکتی را، تنوع و ابتکار در حرکات و نرمش های بدنی و فیزیکی تشکیل می‌دهد. حرکات و واکنش های فیزیکی بدن می‌تواند خلاقانه بوده، نشانه هایی بر خلاقیت دربرداشته باشد.

برخی مربیان ورزش می‌توانند هر روز نرمشی جدید بیافرینند. هنرمندان طنز و بازیگران خلاق تئاتر و نمایش نیز از این گونه خلاقیت برخوردارند.

افرادی که کنترل تجارت درونی شان را در دست دارند می‌توانند زندگی با کیفیت‌تری داشته باشند
افرادی که کنترل تجارت درونی شان را در دست دارند می‌توانند زندگی با کیفیت‌تری داشته باشند

ه) خلاقیت مکانیکی

خلاقیت مکانیکی از اندیشه ها و مهارت های عالی بشر به شمار می‌آید که در آفرینش اشیا، تغییر محیط و ابداع وسایل و فناوری تبلور می‌یابد. در دنیای کنونی، ردپای این گونه خلاقیت را می‌توان دید.[ps2id id=’بهترین-تعریف’ target=”/]

اختراع خودروها، هواپیماها، رایانه، تلفن همراه و … نمونه هایی اند که خلاقیت مکانیکی در آنها نقش اساسی دارد. در انواع پیشین خلاقیت، محور ابتکار و نواوری تجسم، زبان و حرکت بود، حال آنکه در این گونه، محور ابتکار اشیا و دنیای فیزیکی است. کاردستی از فعالیت های دوست داشتنی کودکان است. به همین سبب، بسیاری از مکان ها با مؤسسه های مرتبط با کودکان، در برنامه های خود این فعالیت مفید و خلاقانه را پیش بینی می‌کنند. آنها ممکن است وسایل را به صورت خام با مدل و الگویی تقریبا آماده در اختیار کودکان قرار دهند. کار با کاغذ (اُریگامی) می‌تواند برای بچه ها هم سرگرم کننده باشد و هم خلاقانه.

تعریف خلاقیت از نظر بزرگان

بسیاری از بزرگان و افراد موفق دنیا درباره خلاقیت تعاریف زیادی ارائه کرده اند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت…

ری بردبری

از نظر ری بردبری، خلاقیت به‌معنای خاموش کردن تفکر عقلانی است:

عقل دشمن بزرگ خلاقیت است. چون باعث می‌شود به‌جای اینکه خود واقعی‌تان باشید (یعنی چیزی که واقعا هستید، کسی که واقعا هستید و چیزی که واقعا می‌خواهید باشید)، برای هر چیزی دنبال دلیل بگردید. من ۲۵ سال است که بالای ماشین تحریرم نوشته‌ای گذاشته‌ام که می‌گوید «فکر نکن!» شما نباید پشت ماشین تحریر فکر کنید، باید احساس کنید. موقع احساس کردن عقل از کار می‌افتد.

بدترین کاری که هنگام فکر کردن می‌کنید این است که دروغ می‌گویید، دروغ به این معنا که برای کاری دلایلی می‌آورید که با توجه به شخصیت شما، برای شما صدق نمی‌کنند. پس باید در قدم اول بفهمید که واقعا چه کسی هستید. سعی کنید به خودتان دروغ نگویید و همیشه حقیقت را بگویید. تنها راه برای این کار این است که تا می‌توانید فعال و احساساتی باشید. سعی کنید چیزهایی را که از آن‌ها نفرت دارید و چیزهایی را که دوست دارید، پیدا کنید و به‌طور جدی در موردشان بنویسید.

عقل دشمن بزرگ خلاقیت است

موریس سنداک

خیلی قبل‌تر از آنکه موریس سنداک تبدیل به هنرمندی شود که امروزه می‌شناسیم و دوست‌اش داریم، شخصیت او که پر از شک و تردید بود. وی در نامه‌ای به سردبیر خود، اورسلا نوردستروم، نوشت:

دانش و معلومات است که باعث می‌شود «خلاقیت و اشتیاق خلاقانه» به کار بیفتد.

نوردستروم

نوردستروم در پاسخی هوشمندانه و اطمینان‌بخش به او نوشت:

«هنرمندِ خلاق» است که از دل بی‌نظمی، نظم به وجود می‌آورد.

بیل مویرز

بیل مویرز خبرنگار و کارشناس سیاسی آمریکایی، برای تعریف خلاقیت و تفکر خلاق از یک تعریف «بازتابی» استفاده کرد و اعتقاد داشت به‌جای اینکه در دل بی‌نظمی دنبال خلاقیت بگردیم، باید جستجو را کنار بگذاریم، چرا که:

خلاقیت یعنی نفوذ در چیزهای عادی برای پیدا کردن شگفتی‌ها.

آلبرت انیشتین

آلبرت انیشتین برای تعریف خلاقیت از اصطلاح «بازی ترکیبی» استفاده می‌کند. او نامه‌ای به یک ریاضیدان فرانسوی نوشت و در این نامه نظر خود را این‌گونه بیان کرد:

گویا کلمات یا زبان هیچ نقشی در سیستم فکری من ندارند. به نظر من موجودات که عناصری هستند در خدمت افکار من، مانند نشانه‌ها و تصاویر کم‌ و بیش واضحی‌ هستند که می‌توانند بازتولید شوند یا با هم ترکیب شوند. البته بین این عناصر و مفاهیم منطقی‌شان یک ارتباط ویژه وجود دارد و واضح است که هدف و مطلوب ما این است که بتوانیم نهایتاً به این ارتباط و پیوند منطقی مفاهیم با هم دست یابیم. اما از منظر روان‌شناختی، به نظر می‌رسد این بازی ترکیبی برای تفکر خلاق و مولد، حیاتی باشد.

خلاقیت یعنی نفوذ در چیزهای عادی برای پیدا کردن شگفتی‌ها

مایا آنجلو

مایا آنجلو، فعال سیاسی و شاعر آمریکایی اعتقاد داشت که جوهر خلاقیت خود بازسازی است. وی در مجموعه مصاحبه‌هایش می‌گوید:

خلاقیت یا استعداد چیزی مثل جریان برق است، یعنی چیزی که من آن را نمی‌فهمم اما می‌توانم از آن استفاده کنم. می‌توانم با آن یک کلیسا یا اتاق عمل را روشن کنم و از آن برای نجات زندگی‌ مردم استفاده کنم یا می‌توانم با آن کسی را بکُشم.

خلاقیت هم مانند جریان برق به‌خودی خود خوب یا بد نیست، بلکه من هستم که می‌توانم از آن استفاده‌ی مفید یا مضر بکنم. پس مهم‌ترین چیز نحوه‌ی استفاده از آن است. خلاقیت به پایان نمی‌رسد. هرقدر بیشتر از آن استفاده کنید، شکوفاتر می‌شود.

تام بیسل

تام بیسل نیز با اشاره به این خاصیت جادویی خلاقیت و تفکر خلاق می‌گوید:

هنگام خلق هر چیزی، حتی شده برای لحظه‌ای کوتاه، شما توانایی جادوگری دارید. این جادو گاهی خطرناک است، گاهی فاسد است، گاهی ضعیف است، گاهی منجر به شکست می‌شود، گاهی آتشین است، گاهی منجر به پیروزی می‌شود و گاهی غم‌انگیز است.

اما آیا تعریف دقیق‌تر و ملموس‌تری از خلاقیت وجود دارد؟

در کتاب «نابغه استثنایی: چگونه ایده‌های بزرگ زاده می‌شوند؟» که مجموعه‌ی مصاحبه‌هایی با برندگان جایزه‌ی «نابغه» مک آرتور است و توسط دنیس شکرجیان جمع‌آوری شده است، او یافته‌های خود را این‌گونه شرح می‌دهد:

اگر بخواهیم یک جمله‌ی درست راجع به خلاقیت بگوییم، این است که برای رسیدن به خلاقیت باید استعداد خاص خود را بشناسید و بعد به‌اندازه‌ی کافی روی آن کار کنید.

خلاقیت به پایان نمی‌رسد . هر قدر بیشتر از آن استفاده کنید، شکوفا تر می‌شود

شکرچیان و استفان گولد

شکرجیان با مرحوم استفان جی.گولد که مسلماً بهترین نویسنده‌ی علمیِ تمام دوران‌هاست مصاحبه‌ای انجام داده است و روش او را برای خلاقیت این‌گونه شرح می‌دهد:

استعداد ویژه‌ی گولد این است که می‌تواند ارتباط بین چیزهای به‌ظاهر بی‌ربط را ببیند و به ذات موضوع توجه کند. پی بردن به این ارتباط باعث می‌شود شگفت‌زده شویم و لحظه‌ای درنگ کنیم و با خود بگوییم این، همان خلاقیت است.

جیمز وب یانگ

البته این تعریف چندان جدید نیست. جیمز وب یانگ در مقاله‌ «روشی برای تولید ایده» در سال ۱۹۳۹ پنج مرحله برای تولید یک ایده معرفی می‌کند و می‌گوید:

ایده چیزی نیست جز ترکیب عناصر قدیمی و توانایی ترکیب‌بندی جدید این عناصر، و تا حد زیادی بستگی به این دارد که بتوانیم رابطه‌ی بین آن‌ها را ببینیم. این عادت ذهن که بین حقایق دنبال رابطه‌ می‌گردد، در تولید ایده اهمیت بسیاری دارد.

راسمندو هاردینگ

سه سال بعد در سال ۱۹۴۲ راسموند هاردینگ در کتاب فوق‌العاده و نایاب خود به نام «آناتومی الهام» ابعاد دیگری بر اهمیت ترکیب اصول و عناصر افزود:

ابتکار و خلاقیت بستگی به ترکیب جدید و مؤثر ایده‌ها دارد. واضح است که هرقدر انسان بیشتر بداند، می‌تواند ترکیبات مؤثرتری بسازد. این بیشتر دانستن فقط در حوزه‌ی که می‌خواهد روی آن کار کند نیست، بلکه هرقدر راجع به موضوعات دیگر نیز آگاهی داشته باشد، به نتایج بهتری می‌رسد. هنوز آن طور که باید به این حقیقت توجه نشده است که کسانی که در هنر، ادبیات یا علم افراد برجسته‌ای شده‌اند، در خارج از حوزه‌ی فعالیت خود نیز دانش قابل توجهی داشته‌اند.

فیل بیدل

هفتاد سال بعد، فیل بیدل همین مفهوم را در کتاب خود به نام «تأکید بر ساختار: کتابی کوچک راجع به خلاقیت» آورده است:

توانایی ایجاد ارتباط بین چیزهایی که در حالت عادی با هم هم‌خوانی ندارند، تعیین می‌کند که چه کسی واقعا خلاق است.

استیو جابز

استیو جابز با تأکید بر اهمیت ساخت یک گنجینه‌ شخصی و قوی از تجربیات و ایده‌های مرتبط با هم، این مفهوم را واضح‌تر بیان کرد و آن را کامل‌تر کرد:

خلاقیت یعنی اتصال چیزها. وقتی از آدم‌های خلاق می‌پرسید که چطور فلان کار را انجام دادند، آنها کمی احساس گناه می‌کنند، چون واقعا کار خاصی انجام نداد‌ه‌اند، فقط توانسته‌اند دقیق‌تر ببینند. توانسته‌اند تجربه‌های خود را به هم مرتبط کنند و چیز جدیدی درست کنند. به این دلیل آن‌ها توانسته‌اند فلان کار خلاقانه را انجام دهند که نسبت به سایر مردم تجربه‌ی بیشتری دارند یا بیشتر از سایرین به تجربه‌های‌شان فکر می‌کنند. متأسفانه بسیاری از مردم در حرفه‌ی ما به‌اندازه‌ی کافی تجربه‌های متنوع ندارند و از آنجا که نسبت به مشکلات دید بازی ندارند، راه‌حل‌هایی که ارائه می‌دهند نیز بسیار خطی است، چون به‌اندازه کافی نقطه ندارند که آن‌ها را به هم وصل کنند. هر کس درک و تجربه‌ی بیشتری داشته باشد، بهتر طراحی خواهد کرد.[ps2id id=’هدف-خلاقیت’ target=”/]

خلاقیت یعنی اتصال چیزها، هر کس درک و تجربه‌ی بیشتری داشته باشد، بهتر طراحی خواهد کرد
خلاقیت یعنی اتصال چیزها، هر کس درک و تجربه‌ی بیشتری داشته باشد، بهتر طراحی خواهد کرد

هدف از خلاقیت چیست؟

در این مقاله کلی صحبت از خلاقیت و تفکر خلاق کردیم. سوالی که در اینجا ایجاد می‌شود این است: اصلاً هدف از خلاقیت چیست ؟ چرا باید تفکر خلاق داشته باشیم؟ تفکر خلاق چه کمکی به ما می‌کند؟ در ادامه به تمامی این سواات پاسخ خواهیم داد…

خلاقیت فردی

قدم اول برای داشتن یک ذهن خلاق و قدرتمند داشتن شهامت و جسارت است. شهامت خلاق بودن، متفاوت بودن و ایجاد تغییر در خودمان و در محیط پیرامونمان. خلاقیت فردی، یک فرایند ذهنی است که از فرد معینی و در یک زمان مشخص دیده می‌شود؛ فرآیندی که در نتیجه آن، یک اثر جدید – اعم از ایده یا چیزی نو و متفاوت – تولید می‌شود. تولید جدید و متفاوت، می‌تواند کلامی یا غیر کلامی و عینی یا ذهنی باشد. در مطالعه پیرامون خلاقیت فردی، به دو نکته مهم زیر باید توجه داشت:

1.اول آن که خلاقیت فردی می‌تواند خلق اشکال یا صورت های جدیدی از ایده ها یا تولیدات کهنه باشد. در این صورت، اغلب فکرها و ایده های گذشته، اساس خلاقیت های تازه است.

2.دوم این که خلاقیت فردی امری انحصاری است و حاصل تلاش فردی و تنها یک موقعیت یا مسئله عمومی نیست؛ از این رو، فردی ممکن است چیزی را خلق کند که قبلاً هیچ گونه سابقه ذهنی از آن نداشته باشد؛ اگر چه آن چیز به صورت های مشابه یا کاملاً یکسان قبلاً توسط شخص دیگری و در موقعیت خاصی خلق شده باشد.

خلاقیت فردی، مستلزم بهره گیری از نوع خاصی از جریان فکری است؛ چیزی که یکی از روان شناسان، به نام گیلفورد، آن را «تفکر واگرا» نامید؛ تفکری که به گونه ای متفاوت از جریان عام فکری جامعه، در حل مسائل، نمود پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، فرد خلاق، تمایل دارد که مسائل مختلف را به طُرُق متفاوت حل کند؛ هر چند در ظاهر، یک راه حل بیشتر برای آن وجود ندارد.

قدم اول برای داشتن یک ذهن خلاق و قدرتمند، داشتن شهامت و جسارت است

خلاقیت در کسب و کار

آیا می‌دانید راه های افزایش خلاقیت در کسب و کار چیست؟ خلاقیت اکتسابی است یا ذاتی؟

شاید این سوال را بارها و بارها از خودتان پرسیده باشید که آیا خلاقیت ذاتی ست؟

پاسخ ما به این سوال این است:

  1. اول از همه بدانید که “شما به اندازه همه انسان ها تفکر خلاق دارید!”
  2. هرگز ارزش یک خروجی خلاقانه را دست کم نگیرید! خروجی خلاقانه: خروجی از کاری به خصوص ولی به موقع و به گونه ای مناسب
  3. برای خلاقیت وقت بگذارید! هر روز، در یک ساعت به خصوص.
  4. محدودیت ها را در آغوش بگیرید! این محدودیت ها، فرصت هایی برای کارآفرینی شماست.
  5. سعی کردن و شکست خوردن بهتر از این است که هرگز سعی نکنید.
  6. آماده شوید تا بهترین ایده های تان را شکوفا کنید. فضا را برای ایده های جدید دیگر خالی کنید!
  7. همه تأثیراتی که می گیرید را در آب نمک بخوابانید!
  8. همه چیزهایی که الهام بخش شما هستند را جمع کنید!
  9. خلاقیت، پیدا کردن رابطه ها بین همه چیز است.
  10. دیگران بهتر از شما خواهند بود و این چیز خوبی است.
  11. خودتان را با بهترین ها احاطه کنید!(شما در زندگی و کسب و کار میانگین ۵ نفر از افرادی هستید که بیشترین وقت تان را با آن ها می‌گذرانید. شما حاصل مجموعه تاثیراتی هستید که می‌پذیرید.)
  12. فکر نکنید! خلق کنید!
  13. حتی اگر تنها هم باشید می توانید خلق کنید!
  14. از همین امروز چیزی را شروع کنید!
  15. عاشق عجله کردن در خوشحالی می‌شوید وقتی شروع کنید. (شروع کنید! تمامش کنید! شادی کنید! و دوباره از اول تکرار کنید!)
  16. با اهدافتان بزرگ شوید! (سعی در شکار ستاره ها و دست نیافتن به آن ها هنوز هم چیز خوبی است. ما از دنبال کردن چیزی ارزشمند و بزرگ تجربه کسب می‌کنیم و در این راه مسیر برتر خودمان را خواهیم یافت.)

راه های افزایش خلاقیت در کسب و کار

اگر شما حال راه اندازی یک استارت آپ هستید و یا مدیر یک کسب و کار کوچک، متوسط و یا بزرگ، اگر یک کارآفرین هستید یا کارمندی در یک سازمان، یک فروشنده اید و یا کسب و کار شخصی خودتان را دارید، باز هم نوآوری در کسب و کار و ایده های جدید می تواند کسب و کار شما را موفق تر نماید.

خلاقیت در هنر

خلاقیت فردی و تفکر خلاق برای یک هنرمند، پیش نیاز است. هنرمند با توجه به خلاقیت و ابتکار عمل و تجربه ای که دارد دست به خلق اثر می‌زند. اثر هنری خلق شده از همه لحاظ غیر قابل تکرار حتی توسط خود آن هنرمند است. چون یک اثر در لحظه با توجه به شرایط روحی و حسی آن فرد به وجود می‌آید. 

خلاقیت، پیدا کردم رابطه بین همه چیز است
خلاقیت، پیدا کردم رابطه بین همه چیز است

خلاقیت در مشاوره و آموزش[ps2id id=’تفکر-خلاق’ target=”/]

از دید من مشاور کسی است که به افراد کمک می‌کند تا یا راهکاری برای حل مشکلشان پیدا کنند، یا به آنها راهکار ارائه می‌دهد و یا در کنارشان به آنها کمک می‌کند تا کاری را انجام دهند و از یک چالش عبور نمایند. این عامل در حرکت شما به سمت این مسیر بسیار کمک می‌کند. اما خلاقیت یکی از آن موارد استثناء است که بیشتر خودتان نقش اصلی را دارید تا مشاور. چرا که ایده‌هایی که دارید، حاصل ترکیب‌هایی است که فقط ذهن شما قادر به ساختن آن‌ها است.

چگونه تفکر خلاق داشته باشیم؟

حالا رسیدیم به اصلی ترین بخش این مقاله. یعنی تکنیک هایی برای داشتن یک تفکر خلاق. داشتن تفکر خلاق ساده نیست! اما آنقدرها هم سخت نخواهد بود اگر شما بخواهید. شک نکنید اگر این 7 تکنیک را به خوبی انجام دهید، فکر شما تبدیل به تفکر خلاق خواهد شد…

خلاقیت-یعنی-بهتر-کردن-کارها
خلاقیت-یعنی-بهتر-کردن-کارها

1.از خود بپرسید که «چه کار دیگری می‌توان با آن انجام داد؟»

ما به بسیاری از چیزها، اشیا، ساختمان‌ها، فضاها، مواد، فناوری، و سیستم‌ها از دریچه‌ی عادت و آشنایی نگاه می‌کنیم و از احتمالات متعدد دیگری که برای استفاده از آنها وجود دارد، چشم‌پوشی می‌کنیم.

باید با این گرایش موجود در ذهن خود مبارزه کنید. این پرسش که «چه کار دیگری می‌توانم با آن انجام دهم؟» باعث اختراعات و ایده‌های جدید می‌شود.

پیشنهاد: زباله را به طلا تبدیل کنید. تمام نامه‌های دور انداختنی صندوق پست خود را به چیزهایی ارزشمند تبدیل کنید. چه کار دیگری می‌توانید با روزنامه انجام دهید؟

۲. با دقت نگاه کنید

پروفسور «گای کلاکستون»، استاد علوم، دریافته است که افراد خلاق، متخصصِ دقیق نگاه کردن هستند. آنها توانایی بالایی در مشاهده­‌ی نکات ظریف، جمع‌آوری و استفاده از چیزهایی دارند که دیگران آنها را نادیده می‌گیرند. داشتن کنجکاوی فعال در مورد جهانی که در اطراف شما است، باعث ظهور ایده‌های جدید می‌شود. کنجکاو باشید و به خوبی اطرافتان را ببینید.

پیشنهاد: چهره­‌ها، حیوانات، حروف و اعدادی را که به طور تصادفی در اثر فرسایش، تعمیر، گذر زمان، پوسیدگی‌ها، نشت‌ها، شکستگی‌ها، جابجایی‌ها، نور، سایه، باران یا برف ایجاد می‌­شود کشف و جمع‌آوری کنید. برخی از این موارد تنها زمانی خود را آشکار می­‌کنند که شما به آنها کج، وارونه یا در جهت معکوس نگاه کنید.

افراد خلاق، متخصص دقیق نگاه کردن هستند

۳. ساده بگیرید

مشکلات اغلب پشت اطلاعات بیش از حد، پنهان شده‌اند. چالش پیش روی خود را با صرف زمان برای درک و تعریف مشکل، روشن و مشخص کنید. آیا می‌توانید آن را در ۱۰ کلمه، ۵ کلمه، و یا حتی ۳ کلمه ساده کنید؟

4.سیستم‌ها را با یکدیگر مبادله کنید

استفاده از سیستم‌های آماده، موفق، آزمایش شده و مطمئنِ موجود در یک حیطه‌ی عمل در حیطه‌ی دیگر می‌تواند به نوآوری بزرگی منجر شود.

«اوون مک لارن» اولین کالسکه­‌ تاشوی بچه‌ها را با استفاده از سیستم طراحی شده­‌ی ارابه‌‌های فرود تاشوی هواپیماهای «اسپیت فایر» که مربوط به جنگ جهانی دوم بود، ساخت. «جیمز دایسون» از سیستم گردبادی که برای جذب خاک‌ ارّه‌های موجود در کارخانه‌های چوب‌بُری استفاده ‌می‌شد بهره گرفت و آن را در جاروهای خانگی به کار برد. اینها هر دو انقلابی در طرح های تثبیت شده‌ پیشین بود. اگر شما در حال حاضر سیستمی را ناامیدکننده یا ناکافی می‌دانید، سعی کنید سیستم دیگری را از زمینه‌ای دیگر قرض بگیرید.

الهام گرفتن از سیستم‌های دیگر، تنها کسب دانش ممکن است. دانشی که باعث شود شما نسبت به مسائل نکته سنج باشید و بهترین بهره برداری را از هر ایده‌ای داشته باشید. برای همین، حتماً توصیه می‌کنم که مقاله رشد فردی را بخوانید. آموزشاتی که در این مقاله است، حتماً دید شما را تبدیل به ذره بینی می‌کند که هیچ چیزی بدون حساب و کتاب از دست آن در نمی‌رود.

5.تغییر موقعیت

تغییر در چگونگی نگاه کردن به چیزی، می‌تواند امکانات و ایده‌های جدیدی را برای ما آشکار کند. این کار را می‌توانید با جستجوی تمام زوایای دید امکان‌پذیر، و با تغییر دادن بافت زمینه انجام دهید.

جعبه های مربوط به سیم های شستشو و قوطی های صابون مواردی آشنا در سوپر مارکت هستند. تخت‌های نامرتب در اتاق خواب هر نوجوانی هست و لاشه‌ی گاو و گوسفند را می‌توان در پستوی هر مغازه‌ی قصابی‌ای پیدا کرد، اما آنها را در یک گالری هنری قرار دهید تا یک اثر هنری بزرگ خلق کنید!

نزدیک به ۱۰۰ سال پیش، «مارسل دوشان» اولین هنرمندی بود که درک کرد چنین تغییری می‌تواند اثرگذار باشد. او به چشم دید که یک نمایشگاه هنری از سرامیک‌های سرویس بهداشتی که بر پشت به صورت صاف قرار گرفته بودند، چه غوغایی بر پا کرد.

پیشنهاد: چیزهای عادی را قابل توجه قرار دهید. به یک فروشگاه مصالح ساختمانی بروید و یک شیء ارزان ‌قیمت پیدا کنید که با تغییر موقعیت آن در خانه، هدف جدید و تعجب‌آوری پیدا کند.

تغییر چگونگی نگاه کردن به چیز، می‌تواند امکانات و ایده‌های جدیدی را برای ما آشکار کند

6.بداهه‌پردازی کنید

بداهه گویی و بداهه عمل کردن، خلاقیت به رغم تمام محدودیت‌هاست.

نوعی نحوه‌ تفکر و عمل است که به راه‌حل‌هایی در موقعیت‌های بسیار چالش برانگیز منجر می‌شود. مانند زمانی که افراد خود را در زندان، تک‌وتنها در جایی دورافتاده، در محاصره، اسیر، گمشده در دریا و در کشتی شکسته یا در حال غرق شدن می‌یابند.

برای این که بتوانید بداهه گفتن را در خودتان تقویت کنید، توصیه می‌کنم که حتماٌ مقاله بداهه گویی را مطالعه کنید تا ببینید چطور می‌تواید بدون هیچ برنامه‌ای، خیلی راحت سخن بگویید و در مواقع استراری تصمیم بگیرید.

7.از زندگی خودتان الهام بگیرید

از همه چیز زندگی و تجربه‌ی خود برای ایجاد جرقه‌ی ایده استفاده کنید: چیزهایی که در مورد خود یا خانواده‌تان می‌دانید و چیزهایی که ریشه‌های شما هستند.

همانطور که «آل ژان»، یکی از نویسندگان اصلی مجموعه‌ی کارتونی «سیمپسون‌ها» می‌گوید: «شما ایده‌ها را از زندگی واقعی دریافت می‌کنید. از معلمانی که داشته‌اید، مشکلاتی که فرزندانتان در مدرسه با آنها برخورد می‌کنند و چیزهایی که در روزنامه‌ها می‌خوانید.»

وظیفه‌ی ما در این دنیا، بدل شدن به ایده‌ال‌هایی که در ذهن داریم نیست، ما باید تبدیل به خود واقعی مان بشویم

خلاقیت های جالب

بسیاری از افرادی که دارای تفکر خلاق هستند، کارهای فوق العاده جذاب و خلاقانه ای انجام می‌دهند که موجب آسان تر شدن و بهتر شدن انجام کارها می‌شود. 7 مورد از ترفند جالب و خلاقانه که زندگی و کارهای روزمره را برای شما آسان خواهند کرد عبارتند از:

1.خشک کردن سریع لباس ها

اگر خشک کن در دسترس قرار ندارد و یا آن که می‌خواهید لباس هایتان سریع خشک شوند، می‌توانید از این ترفند بهره بگیرید. لباس مرطوب را روی یک حوله خشک قرار دهید. حوله و لباس را به صورت رول بپیچانید. حوله را تا جایی فشار دهید که تمام آب اضافی از لباس خارج گردد. پس از آن لباس را آویزان کنید تا کامل خشک شود.

هدف از خلاقیت چیست؟-خشک کردن لباس
هدف از خلاقیت چیست؟-خشک کردن لباس

2.از بین بردن بوی کفش

می‌توانید با قرار دادن چای کیسه ای در کفش ها، بوی بد آن ها را از بین ببرید. اگر در کفش هایتان رطوبت نیز وجود دارد، ترکیبی از برنج و جوش شیرین را درون آن ها قرار داده و بگذارید ترکیب چند روز در کفش ها باقی بماند.

هدف از خلاقیت چیست؟-بوی کفش
هدف از خلاقیت چیست؟-بوی کفش

3.رهایی از کفش های تنگ

اگر کفش های جدیدی که به تازگی خریده اید، پای شما را اذیت می‎کنند، تا آن جا که می‌توانید درون آن ها را با روزنامه مرطوب پر کنید. بگذارید کفش ها خشک شوند و سپس روزنامه ها را در بیاورید.

هدف از خلاقیت چیست؟-روز نامه
هدف از خلاقیت چیست؟-روز نامه

4.روشن کردن آتش

چیپس ها تنها برگه های خوشمزه سیب زمینی نیستند. روغن، چربی و مواد شیمیایی موجود در آن ها، می‌تواند آن ها را به ماده ای مناسب برای روشن کردن آتش تبدیل نماید.

هدف از خلاقیت چیست؟-آتش
هدف از خلاقیت چیست؟-آتش

5.تمیز کردن سر دوش

برای این کار، یک کیسه را با سرکه سفید پر کنید و آن را با استفاده از کش و یا طناب، دور سر دوش بپیچید. بگذارید یک شب در سرکه خیس بخورد و سپس کیسه را بردارید. خواهید دید که سر دوش همانند روز اولش شده است.

هدف از خلاقیت چیست؟-دوش
هدف از خلاقیت چیست؟-دوش

6.افزایش عمر یخ ها در یخدان

روی آن ها نمک بریزید تا برای مدت بیشتری باقی بمانند و ذوب نگردند.

هدف از خلاقیت چیست؟-یخ

7.باز کردن سیم کارت بدون استفاده از وسیله مخصوص

یک کلیپس کاغذ را درون حفره درگاه سیم کارت قرار دهید و سپس آن را بکشید تا پوشش آن باز شود.

هدف از خلاقیت چیست؟-سیم کارت
هدف از خلاقیت چیست؟-سیم کارت

کتاب هایی برای داشتن تفکر خلاق

خلاقیت و تفکر خلاق رمز رشد است. همه‌ی ما خلاق هستیم. خلاقیت لزوماً در اختراع وسایل پیچیده معنا نمی‌یابد. خلاقیت در پختن غذایی تازه یا حتی پوشیدن لباسی زیبا نیز وجود دارد. برای رشد خلاقیت باید اطلاعات خود را در این حوزه افزایش دهیم. بهترین راه برای پرورش آن مطالعه‌ کتاب‌هایی مفید در این باره است. اما اگر می‌خواهید کتاب‌های بیشتری در این زمینه مطالعه کنید، توصیه می‌کنم که حتماً سری به مقاله کتاب‌های روانشناسی و موفقیت داشته باشید. همانطور که گفتیم، هیچ فرصتی را برای کسب دنش و تجربه از دست ندهید، چرا که ایده‌های خلاقانه لا به لای مسائل ساده است.

1.نبرد هنر

نویسنده: استیون پرسفیلد (Steven Pressfield)

«وظیفه‌ی ما در این دنیا، بدل شدن به ایده ال‌هایی که در ذهن داریم نیست، ما باید تبدیل به خود واقعی‌مان بشویم.»

نبرد هنر به چالشی می‌پردازد که همه‌ی ما برای ارائه و خلق نتیجه‌ای معنادار به‌دنبال آن هستیم: شکوفا شدن خلاقیت درونی‌مان، حس و نیازی است که همیشه همراهی‌مان می‌کند. در این کتاب پرسفیلد به ما می‌گوید که یکی از موانع خلاقیت، نقدها و اعتراضات درونی خودمان است.

در این کتاب روش‌هایی برای مقابله با کارشکنی‌های درونی علیه خودمان پیشنهاد می‌شود. با مقابله با این احساسات می‌توانیم خود واقعی‌مان را کشف و ابراز کنیم. این کتاب به‌خوبی نبردی درونی را به ما نشان می‌دهد. کشمکشی دائمی در مجادله با موانع خودساخته‌ درونی که اجازه‌ی رشد و شکوفا شدن خلاقیت را از ما سلب می‌کنند.

وظیفه‌ی ما در این دنیا، بدل شدن به ایده‌ال‌هایی که در ذهن داریم نیست، ما باید تبدیل به خود واقعی مان بشویم

2.عبور از موانع

نویسنده: الکس کورنل (Alex Cornell)

«اگر چاره‌ای دقیق یافتی، سریعاً ایده را عملی کن، آن را بسته‌بندی کن و کمی پول دربیاور.»

این کتاب، نثری روان و مفرح دارد. در عبور از موانع با راهکارهایی آشنا می‌شوید که علی‌رغم سادگی، بسیار کارآمد و جالب هستند. سادگی و شیوایی این کتاب را نباید دست‌ِکم گرفت. این کتاب در قالبی روان اما صحیح و علمی، روش‌هایی را برای روبه‌رو شدن با مشکلات معرفی می‌کند.

در عبور از موانع، مجموعه‌ای از مقالاتِ نویسندگان مختلف است. در این کتاب تأکید می‌شود که روشی جهان‌شمول برای حل تمام مسائل وجود ندارد. اما وجود راهکارهایِ مختلف از نویسندگان و هنرمندان گوناگون، برای هر نوع شخصیتی، راهی خاص برای عبور از موانع ارائه می‌دهد.

اگر چاره‌ای دقیق یافتی، سریعاً ایده را عملی کن، آن را بسته بندی کن و کمی پول دربیاور
اگر چاره‌ای دقیق یافتی، سریعاً ایده را عملی کن، آن را بسته بندی کن و کمی پول دربیاور

3.شکوه شجاعت

نویسنده: بِرنه براون (Brené Brown)

«در این جهان افرادی وجود دارند که استعدادهایی ویژه دارند، می‌توانند این دنیا را به جایی بهتر بدل کنند و به بهانه‌ی تردیدها و ضعف‌ها، کارها را به امان خدا رها نمی‌کنند.»

در این کتاب به مهم‌ترین دشمن خلاقیت، یعنی ترس از شکست و آسیب‌ها اشاره می‌شود. خلاق بودن یعنی جرأت ابراز. شاید با ابراز و پیشنهاد ایده‌هایتان مورد انتقاد واقع شوید یا حتی شما را کنار بگذارند اما مانعی ندارد. بسیاری از ایده‌های مهم و اساسی که در این دنیا انقلابی برپا کرده‌اند نتیجه‌ی تهور و شجاعتی بکر بوده‌اند.

در این کتاب به شما شجاع بودن، انعطاف‌پذیری و چگونگی افزایش هوش هیجانی برای کشتن ترس‌ها و سایه‌ی شوم وحشت از شکست، آموزش داده می‌شود. در زندگی و کار و… همیشه بعضی از افکار و راهکارها با شکست مواجه می‌شوند، ولی این شکست اصلا مهم نیست.

خلاق بودن یعنی جرأت ابراز کردن

شاید کلیشه‌ای به نظر برسد اما چه خوش‌تان بیاید و چه نه، شکست مقدمه‌ی پیروزی است و از انفعال و دست‌روی‌دست گذاشتن خیلی خیلی بهتر است، چرا که هیچ شخصیت برجسته‌ای، یک‌شبه به موفقیت نرسیده است. این کتاب شما را وادار می‌کند تا به این موضوع توجه کنید و با ترس‌هایتان مواجه شوید؛ به این ترتیب، هنگامی که با شکست مواجه شدید، با تکیه بر توانایی‌هایتان دوباره شروع خواهید کرد.

نکات پایانی درباره تفکر خلاق

۱- فراموش نکنید خلاقیت و داشتن تفکر خلاق مهارت خارق العاده و مختص افراد خاصی نیست ، همه انسان ها دارای خلاقیت هستند و در زندگی روزمره اشان از آن استفاده می‌کنند.

۲- خلاقیت یک مهارت اکتسابی و قابل بهبود می‌باشد . شما می‌توانید در هر لحظه این مهارت خود را بهبود ببخشید .
۳- تفکر خلاق به هیچ وجهی با سطح فرهنگ ، میزان تحصیل و شغل شما ارتباطی ندارد .

امیدوارم از مقاله ”تفکر خلاق ” استفاده لازم را کرده باشید،  در پایان از شما عزیزان تقاضا دارم با ارسال نظرات خود پیرامون مقاله” تفکر خلاق ” ما را در ارائه خدمات بهتر یاری نمایید .

موفق و سربلند باشید…

پاسخ به سوالات

مجتبی مصطفایی | مدرس و مدیر مجموعه گام برتر

مجتبی مصطفایی | مدرس و مدیر مجموعه گام برتر

مدرس استعدادیابی و مهارت های موفقیت و مدیر موسسه گام برتر

31 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

  • سلام و درود بر شما
    مطالب بسیار عالی وتاثیر گذار بود ، و پاسخ بسیاری از سوالاتی که در ذهن داشتم، دریافت نمودم. متشکرم از سایت بسیار عالی و علمی تون.

  • سلام وخدا قوت واقعا درجه یک هستین خانم حاجی علی متشکر دقیقا طبق نیاز سنجی دانش پذیر ها وجامعه هدف هست موضوعات مقالاتتون ❤️🌹🌹🌹

    • وقت بخیر

      ممنون از نظرتون…خوشحالیم که مقالات مورد استفادتون قرار گرفته

      موفق باشید

  • در مسیر موفقیت ما باید با خلاقیت خودمان حرکت کنیم
    وقتی با خلاقیت خودمان حرکت کنیم آن مسیری که با توجه به ویژگی های ماست را پیدا خواهیم کرد
    ولی بدون خلاقیت مجبور میشویم همیشه به دیگران متکی باشیم و ببینیم آن ها چه میکنند و ما هم
    تکرار کنیم و حاضر نمی شویم خومان کاری کنیم و خلاقیت به خرج دهیم

    • وقت بخیر

      ممنون از نظر شما

      خوشحالیم که در حال برداشتن گام برتر زندگیتون هستید…موفق باشید

  • بله همه مطالب بسیار دقیق و عالی بودند. به نظرم خلاقت در هر زمینه ای میتونه بهمون کمک بکنه که شاید مهمترین اونها مواجهه با مشکلاتمون باشه که با خلاقیتمون میتونیم برای اونها راه حل هایی پیدا کنیم. و حتی گاهی کارهایی رو که دوست نداریم انجامشون بدیم و مجبور به انجامشون هستیم با خلاقیت هایی که در رابطه با انجام اونها از خودمون نشون میدیم میتونه اونها رو برای ما کاملا لذت بخش بکنه. سپاسگذارم…

    • وقت بخیر

      ممنون از نظرتون

      خوشحالیم که در حال برداشتن گام برتر زندگیتون هستید…موفق باشید

  • با سلام خدمت شما بسیار مقاله ی جذاب و تاثیر برانگیز بود مخصوصا قسمت بداهه سازی اون خیلی شگفت انگیز بودمنو به پرواز درآورد من خودم خیلی از این تفکر استفاده می کنم سپاس از شما

    • وقت بخیر

      ممنون از نظر لطف شما

      خوشحالیم که در حال برداشتن گام برتر زندگیتون هستید…موفق باشید

  • با سلام خدمت شما
    ممنون از مقاله خوبتون

    من خودم عاااااااشق خلاقیت و خلق کردن چیزهای جدید با چیزهایی که ازنظر دیگران ناچیز و دور ریختنی ،هستم و اینو همیشه میگم (هر چیز که خار آید روزی به کار آید)و اعتقاد شدیدی به این جمله دارم…

    همه میتونن با خلاقیت از تهدیدها فرصت بسازند ، بارها برام پیش اومده که با موقعیتی روبه رو شدم که شاید دیگران رو ناامید و ناراحت میکرده امامن به خودم میگفتم باناراحتی که چیزی درست نمیشه وبلند میشدم و اکثرا بدون فکر قبلی با ساده ترین و دم دست ترین چیزها اون مشکل روبرای خودم حل یا حداقل قابل تحمل میکردم…

    امیدوارم که همه ما بتونیم در کار وحوزه تخصصی این خلاقیت روبه نحو احسن به کار بگیریم …

    به امید موفقیت تک تک شماعزیزان …

    • وقت بخیر

      ممنون از این نظر کامل و درجه یکتون

      خوشحالیم که در حال برداشتن گام برتر زندگیتون هستید…موفق باشید

  • ممنون از مقاله خوبتون
    من هميشه فكر ميكردم كه خلاقيت واقعا امري ذاتي است ولي با اين موارد متوجه شدم كه واقعا اكتسابي هست و با تمرين و ايده پردازي ميتوان به درجات بالا رسيد
    با تشكر از تيم گام برتر

    • وقت بخیر

      خوشحالیم که مطالب تونسته به شما کمک کنه

      همچنین خوشحالیم که در حال برداشتن گام برتر زندگیتون هستید…موفق باشید

  • سلام. در دنیا هیچ کس بدون خلاق نیست. کافی است که استعدادهای خود را رشد دهد و بعد در زمینه ای که استعداد دارد با اطلاعاتی که کسب کرده . کسب تجربه از دیگران و .. . و با بکار گیری تفکر وارد مرحله عمل شود ( تفکر خلاق داشته باشد)

    • وقت بخیر

      ممنون از نظرتون
      خوشحالیم که در حال برداشتن گام برتر زندگیتون هستید…موفق باشید

  • خیلی خوب بود، خوب متوجه فواید تفکر خلاق شدم.
    اما من معمولاً با داستان قضایا رو بهتر می فهمم، می‌خواستم بدونم که آیا کتاب تفکر خلاق وجود دارد یا نه؟

    • سلام. بله، کتاب هایی در این زمینه وجود دارد، ولی فکر می‌کنم که فقط خواندن کتاب کافی نباشد. باید دست به عمل بیاورید تا بتوانید نتیج خوب را نصیب خودتان کنید.

    • مجتبی مصطفایی|مربی استعدادیابی و مهارت‌های موفقیت گفت:

      ممنون از همراهیتون

  • سلام مقاله خوبی بود خیلی مفصل بود اگر دو مقاله ش محی کردید بهتر هم می شد.

    • سلام
      ممنون از نظر شما
      موفق باشید

  • سلام. مقالتون عالی بود خانم حاجی علی عزیز.با خلاقیت میتونیم اثری از خودمون به جا بزاریم وزندگی خودمون ودیگران رو متحول کنیم.

    • سلام
      ممنون از حسِ خوبی که منتقل می کنید
      موفق و سرافراز باشید

  • به نظر من خلاقیت نتیجه شجاعت و ریسک کردنه کسی که دست به کارهای خلاقانه میزنه نسبت به رقبا چند گام جلوتره.

    • سپاس از همراهی شما
      موفق باشید

  • سلام مقاله زیبایی بود من خودم وقتی وسیله ای رابادست خودم میسازم یایک نقاشی میکشم احساس لذت میکنم وواقعا کسی که خلاق هست خیلی احساساتی هست وبا رویاهاش زندگی میکنه

    • سلام
      کاملاً درسته خیلی لذت بخشه
      ممنون از همراهی شما

  • خلاقیت در هر کاری باعث موفقیت انسان میشود به شرط این که هر کس بفهمد در چه زمینه ای خلاقیت دارد

    • ممنون از شما خانم کریمی عزیز

  • سلام.خلاقیت پیدا کردن رابطه ها بین همه چیز است.منفی گری دشمن خلاقیت است.خیلی جامع وکامل بود.راههای خوبی برای خلاق بودن بیان شد‌ااستفاده کروم خانم حاج علی جان.عالی بود.سپاس

    • سلام
      خیلی ممنون از انرژی خوبِ شما
      خوشحالم که براتون مفید بوده خانم شاهری عزیز

دیدگاهتان را بنویسید