هوش موسیقیایی
هوش موسیقیایی لزوماً داشتن توانایی و مهارت در آهنگسازی و نواختن آلات و ادوات موسیقی نیست. بلکه افراد عادی که در زمینه آهنگسازی و حرفه موسیقی دستی ندارند هم می توانند دارای هوش موسیقایی بالایی باشند. خوشبختانه خبر خوب این است که هوش موسیقیایی استعداد مادرزادی نیست و می توان آن را با تمرین پرورش داد. در این مقاله راهکارهایی در رابطه با تقویت این هوش ارائه می دهیم. پس حتماً تا انتها با گام برتر همراه باشید…
پس از استقبال شما از مقاله هوش حرکتی که در آن ویژگی ها و راه های تقویت این هوش را بررسی کردیم، در این مقاله قصد داریم یک هوش دیگر را از هوش های دهگانه گاردنر بررسی کنیم که پیشنهاد میکنم حتماً اگر موفقیت خود برایتان مهم است، ما و این مقاله را تا انتها همراهی کنید.
هوش موسیقایی چیست ؟
هوش موسیقایی (Musical intelligence) یکی از 10 هوشی است که در کتاب “چارچوب ذهن: نظریه هوش های چندگانه” معرفی شده است. این کتاب توسط دانشمند روانشناس، هوارد گاردنر، در سال 1983 به رشته تحریر درآمده است. او هوش موسیقایی را به عنوان توانایی یک شخص در درک مفاهیم با کمک موسیقی توصیف می کند.
به نظر گاردنر افرادی که دارای هوش موسیقایی بالا هستند، بیشتر از سایرین، توانایی تشخیص صداهای آهنگین را دارند. شخصیتهای برجستهای چون بتهوون، موتسارت، روحالله خالقی و دیگر چهرههای بارز موسیقی جهان، از جمله افرادی هستند که از هوش موسیقایی بسیار بالایی برخوردار بودهاند.
ذهن این افراد بیش از هر چیز با موسیقی هماهنگ شده است. البته برای آنکه هوش موسیقایی داشته باشید نیازی نیست که حتما یک آهنگساز، خواننده یا نوازنده مطرحی باشید. بلکه حتی انسانهای عادی که شاید هرگز کاری با موسیقی نداشته باشند نیز ممکن است دارای هوش موسیقایی بالایی باشند.
در مقاله هوش چیست و انواع آن به طور کامل انواع هوش های دهگانه هواردگاردنر را مورد بررسی قرار دادیم و توضیحات کاملی درباره آن ها ارائه کردیم. پیشنهاد میکنم برای این که درباره انواع هوش های گاردنر اطلاعات بیشتری داشته باشید و همچنین به وسیله تست آنلاین میزان هوش موسیقایی و سار هوش ها را بسنجید، حتماً آن مقاله را هم مطالعه کنید.
ویژگی افراد با هوش موسیقیایی
بعضی از انسان ها توانایی بالاتری در درک صداها، آهنگ ها و الگوهای موسیقیایی دارند. اصطلاحاً گفته می شود که این افراد از هوش موسیقیایی برخوردارند.
افرادی که هوش موسیقایی بالایی دارند، از این توانایی خود در یادگیری استفاده میکنند. این افراد به صداها، لحن و آهنگ کلام توجه میکنند. کلمات را با آهنگ بیانشدنشان به خاطر میسپارند، به الگوهای تکرار شونده دقت میکنند و به سرعت این الگوها را کشف و ضبط میکنند.
این اشخاص علاقه خاصی به آهنگ و موسیقی و صداها حتی صدای طبیعت نشان می دهند. حتی صحبت کردن و راه رفتنشان ریتمیک است. مثلاً به هنگام کار با دست روی میز ضربات ریتم دار وارد می کنند.
این افراد به راحتی آهنگ بسیاری از آوازها را می شناسند و با این که موزیکی را به تعداد دفعات کمی شنیده اند اما به آسانی می توانند بدون اشکال آن را بخوانند.
این افراد به سادگی و به سرعت می توانند آهنگسازی، اجرا و خوانندگی را یاد بگیرند و همه ی این ها را ماهرانه انجام دهند.
از این توانایی برای یادگیری استفاده می کنند به این صورت که مطالب را به الگوی آهنگدار تبدیل می کنند و به ذهن می سپارند. برای یادآوری هم ناخودآگاه ریتم ها را در ذهن خود جست و جو می کنند.
در کل جذب صداها می شوند و می توانند از بین آهنگ های بسیاری صدای یک ساز خاص را به راحتی و وضوح تشخیص دهند.
یک گوینده موفق یا یک بازیگر نمایش های رادیویی نیز می تواند فردی با هوش موسیقیایی بالا باشد، که با تشخیص لحن و زیر و بمی صدا می تواند کاراکتری متفاوت و اثرگذاری خلق کند. و می تواند شنونده را تنها با عنصر صدا به عمق داستان ببرد.
هوش موسیقیایی کودکان
کودکانی که هوش موسیقیایی بالایی دارند، به حفظ اشعار و آهنگ ها و هر چه که ریتمیک باشد، علاقه مند هستند. توانایی تشخیص نت های اشتباه را دارند. این کودکان از طریق شعر و آهنگ و آموزش های ریتمیک بهتر مسائل را یاد میگیرند. خصوصاً برای یادگیری مطالب حفظی از روش ریتمیک کردن مطالب و به خاطر سپاری شعر و موسیقی استفاده می کنند. این توانایی به دلیل علاقه و اشتیاق و آن ها به درک موسیقی و همچنین حافظه شنیداری قوی آن هاست.
یعنی این افراد حافظه شنیداری بهتری دارند. همچنین از حس شنوایی خوبی برخوردارند و روی صداها و ساختار آن ها حساس هستند.
کودکانی که از هوش موسیقیایی بالاتری برخوردارند از همان نوزادی به صداها و آهنگ ها واکنش نشان می دهند. در هر فرصتی و با هر وسیله ای هر چند ناشیانه می خواهند آهنگ بسازند.
سعی کنید برای کودکتان شعر ها و آهنگ های مناسب سن او پخش کنید. قصه های آهنگین بخوانید. آن ها را برای دیدن نمایش های موزیکال به تئاتر ببرید. هنگامی که شعری را که در مهدکودک یاد گرفته با ذوق برایتان می خواند با روی خوش از آن استقبال کنید. او را به خواندن آواز به صورت فردی و یا جمعی تشویق کنید.
همه این ها باعث شکوفایی و تقویت هوش موسیقیایی فرزند دلبندتان می شود که در ادامه زندگی می تواند موفقیت های او را به دنبال داشته باشد. در ادامه 5 راهکار فوق العاده برای افزایش هوش موسیقایی کودکان را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.
شغل های هوش موسیقیایی
افرادی که دارای هوش موسیقیایی بالایی هستند به هر رشته و شغلی که مربوط به موسیقی باشد میتوانند وارد شوند و در آن به موفقیت های زیادی دست پیدا کنند.از جمله مشاغلی که میتوان برای این هوش نام برد،این موارد هستند:
- نوازنده
- خواننده
- رهبر ارکستر
- مدرس موسیقی
- موسیقی دان
- ترانه نویس
- آهنگساز
راهکارهای تقویت هوش موسیقایی
از آن جا که این هوش بر توانایی های شنیداری یک شخص تاکید دارد، توسعه آن از سنین پایین توصیه می شود. فعالیت های جالب و سرگرم کننده ای برای توسعه هوش موسیقایی و ریتمیک وجود دارد که چه کودکان و چه افراد بزرگسال می توانند از آن استفاده کنند. در ادامه روش هایی که به کمک آن می توان هوش موسیقایی یک کودک را تقویت نمود معرفی شده است.
1. از کودک بخواهید یک شعر یا داستان بسازد
از کودک بخواهید یکی از خاطره های خود یا داستانی که در تلویزیون تماشا کرده یا از دیگران شنیده است را به صورت شعر برای شما بخواند. لازم نیست شعری که کودک می خواند وزن و قافیه صحیحی داشته باشد، همین که او کلمات را با آهنگ ادا کند کافی است. این تمرین برای تقویت حافظه و هوش موسیقایی کودک بسیار مفید است.
2. با کودکان تئاتر موزیکال اجرا کنید
می توانید داستان های تاریخی و آموزنده را با کودک به صورت حرکات موزون و نمایش به اجرا در آورید. هنگامی که مفاهیم بیان شده در داستان ها با کمک موسیقی به صورت نمایش اجرا شوند، آسانتر در ذهن کودک ثبت می شوند و همزمان هوش موسیقایی آن ها رشد می کند.
3. به کودک یاد دهید که موسیقی را تحلیل کند
هر بار یک قطعه موسیقی ساده را که با یک ساز مشخص نواخته شده برای کودک خود پخش کنید یا بنوازید. سپس از آن ها بخواهید احساسی که شنیدن هر یک از قطعات داشته را توصیف کند. آیا ریتم موسیقی تند بوده یا آرام؟ به عنوان مثال در یک آهنگ شاد ریتم تندتری نسبت به یک آهنگ غمگین استفاده می شود. گروه سنی کودکانی که این تمرین را با آن ها انجام می دهید را در نظر داشته باشید و آهنگ های مناسب سن آن ها را انتخاب نمایید.
4. کلمات را با موسیقی آموزش دهید
مفاهیم پیچیده ای که درک آن برای کودکان مشکل است را به وسیله آهنگ به فرزندتان آموزش دهید. حروف آن کلمه های سخت را با آواز و ریتم تکرار کنید. این کار نه تنها برای کودکان جالب است، بلکه به آن ها کمک می کند مفهوم کلمات پیچیده را آسان تر به خاطر بسپارند و در گفتگوهای خود به کار ببرند.
با انجام اینکار، شما در حال انجام یکی از بهترین بازیهای تقویت حافظه با کودکتان هستید. حافظهای که یک موسیقی دان برای به خاطر سپاری حجم زیادی از نتها به آن نیاز دارد. به جز این بازی، سرگرمیهای فوق العادهای دیگری هم وجود دارند که در مقاله بازی های تقویت حافظه آنها را معرفی کردهایم. امیدوارم که آنها را یاد بگیرید و برای تقویت هوش موسیقیدان کوچکتان به کار بگیرید.
5. برای کودکان خود آواز بخوانید
می توانید آواز خواندن برای کودکان خود را حتی قبل از تولد آن ها و زمانی که هنوز در شکم مادر هستند شروع کنید. یک کودک ظرفیت فهم و تمایز نت های مختلف موسیقی را دارد و حتی می تواند تفاوت میان صدای زن و مرد را درک کند. با بزرگ تر شدن کودک کلمات جدیدی را به او معرفی کنید و او را تشویق کنید با شما آواز بخواند.
بازی هوش موسیقیایی
یکی از بهترین روش هایی که میتوان بدون فشار و همراه با سرگرمی، هوش موسیقیایی کودکان را افزایش داد،انجام بازی های هوش موسیقیایی است.بازی های مختلفی وجود دارد که میتواند کودک شما را با مفهوم ریتم،زیر و بمی صداها و حجم و تن صداها آشنا سازد.در ادامه به چند نمونه از این بازی ها اشاره مکینیم:
بازی کنسرت آشپزخانه
در این بازی شما میتوانید چند وسیله مثل قابلمه،ماهی تابه،ظرف پلاستیکی و لیوان را کنار هم قرار بدهید و در حضور کودک خود شروع کنید با یک قاشق به آنها ضربه زدن و سعی کنید به صورت ریتمیک این کار را انجام دهید.بعد از کودک خود بخواهید که عین شما عمل کند و شروع به ضربه زدن به وسایل کند.این بازی به کودک شما کمک میکند که با مفهوم ریتم و زیر و بمی صدا ها آشنا شود.
بازی پیدا کردن صدا
یکی از بازی های جذابی که میتواند به کودک شما کمک کند تا مهارت شنیداری او تقویت شود بازی پیدا کردن صدا است.در این بازی شما چشمان کودک خود را میبندید و در فاصله های مختلف از اتاق شروع به صدا درآوردن با یک وسیله میکنید (مثلا ضربه زدن قاشق به لیوان).کودک شما باید بگردد و محل صدا را پیدا کند.
بازی ریتم
در کلیپ زیر که بخشی از محصول استعدادیابی و افزایش هوش کودکان است، یک بازی فوق العاده به نام ریتم را به شما معرفی کردیم که انجام آن میتواند تاثیرگذاری فوق العاده ای روی افزایش هوش موسیقایی کودکان شما داشته باشد، پیشنهاد میکنم حتماً آن را مشاهده کنید.
کتاب برای افزایش هوش موسیقیایی
برای افزایش این هوش، کتاب هایی وجود دارند که هر کدام از آن ها نکات بسیار خوبی را بیان کرده اند که در ادامه 2 مورد از بهترین این کتاب ها را بررسی خواهیم کرد.
1. کتاب هوش موسیقیایی و آموزش ریاضی
کتاب هوش موسیقیایی و آموزش ریاضی به قلم گیتی شفیعی، ابتدا به تعریف هوش و انواع آن میپردازد و سپس فنون عملی آمورش ریاضی که مبتی بر هوش موسیقیایی هستند را مورد بررسی قرار میدهد.
بسیاری از افراد در یادگیری ریاضیات با دشواری رو به رو میشوند. میتوان برای رفع این مشکلات در فرآیند یادگیری از آموزشهای مبتنی بر هوش موسیقیایی کمک گرفت. استفاده از تکنیک ریتم، آواز و ضرب آهنگ و سرود میتواند آموزش را آسان و معنادارتر کند.
با استفاده از این تکنیکها، دانشآموزان در زمینه تدریس فعال میشوند. محیط کلاس جذاب خواهد شد و آموزش مبتنی بر روش تدریس نوین جایگزین روشهای سنتی میشود. وقتی از هوش موسیقیایی دانشآموزان در امر یادگیری، تواناییهای ذهنی آنها در قالب آواز خواندن، گوش دادن به یک موسیقی، دیدن یک نمایش و سرودن یک شعر استفاده بیشتر شود، در واقع فعالیتی درست به اندازه نوشتن و حل مسائل برای یادگیری انجام شده است.
این کتاب با هدف شناسایی تأثیر آموزشهای مبتنی بر هوش موسیقیایی بر یادگیری ریاضی در چهار فصل تدوین شده است. (برای افزایش هوش ریاضی خود و کودکانتان، پیشنهاد میکنم حتماً مقاله هوش ریاضی را هم مطالعه کنید.)
در فصل اول کتاب، هوش و عوامل مؤثر بر آن، هوشهای چندگانه گاردنر و تأثیر آنها در کلاس درس مورد بحث قرار گرفته است. در فصل دوم، ویژگی افراد با هوش موسیقیایی و نقش آن در یادگیری درس ریاضی، مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم به ریاضیات که مادر همه علوم و موسیقی ذهن است، پرداخته شده است و در فصل چهارم کتاب، آموزشهایی که میتوان به کمک هوش موسیقیایی افراد برای یادگیری درس ریاضی به کار گرفت مطرح و مورد بحث قرار گرفته شده است.
1. کتاب 340 بازی موثر در پرورش هوش کودکان
مجموعه 4 جلدی ” 340 بازی موثر در پرورش هوش کودکان” کتاب هایی است کاربردی و جذاب، که باعث پرورش جنبه های مختلف هوش کودکان می شود.
این مجموعه که به همت جمعی از روان شناسان کودک و نوجوان گردآوری و تالیف شده است، می کوشد والدین و مربیان را با ابعاد مختلف هوش کودکان آشنا کند تا بتوانند از طریق بازی های انفرادی و جمعی، به پرورش همه جانبه هوش کودکان دست یابند.
در این جلد بازی هایی با هدف تقویت هوش موسیقیایی – آوایی و هوش کلامی – زبانی جمع آوری شده است.
امیدوارم بتوانید با استفاده از نکاتی که در این مقاله گفته شد بتوانید هوش موسیقایی یا همان موسیقیایی خود و کودکانتان را تقویت کنید و اتفاقات خوبی را رقم بزنید. در پایان پیشنهاد میکنم اگر میخواهید با سایر هوش های گاردنر بیشتر آشنا شوید و به وسیله تست آنلاین، متوجه شوید کودک شما کدام هوشش قوی تر و قدرتمندتر است، حتماً مقاله استعدادیابی کودکان را هم مطالعه کنید.
راستی بهترین زمان برای افزایش هوش موسیقایی زمان کودکی است چرا که طبق تحقیقات علمی، 80 درصد هوش افراد ، تا قبل از 8 سالگی شکل می گیرد. پس فرصت را از دست ندهید و همین الآن بسته جامع افزایش هوش موسیقایی کودکان به همراه 9 هوش دیگر را که بخشی از آن را در این مقاله مشاهده کردید، تهیه کنید.
3 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام نتیجه تست موسیقیایی من : PCSM150
هست ینی چی الان؟
سلام روزتون بخیر
به نظر میرسه تمام راهکارهای ارائه شده جهت تقویت هوش موسیقیایی ویژه کودکانه. شاید هم من درست متوجه نشده باشم.ممنون میشم راهنمایی کنید.تشکر
سلام دوست عزیز
بله این مقاله به نوعی برای تقویت هوش موسیقیایی ویژه کودکانه. احتمالا به زودی نکات ویژه بزرگسالان هم در همین مطلب قرار میگیره. اگه میخواید مطالب افزایش هوش موسیقایی بزرسالان رو همین الان به خوبی متوجه بشید، به شماره پشتیبانی مجموعه یعنی 09038942379 در واتساپ پیام بدید تا مشاوران ما بتونند به صورت رایگان کمکتون بکنند.
موفق باشید