فراموشی و نشانه های آن + 10 راه درمان
فراموشی یا آلزایمر ، نام نوعی بیماری است که اکثر ما با آن آشنایی داریم و اگر کمی با خودمان روراست باشیم، همه ما از ابتلا به آن هراس داریم. این بیماری به قدری خطرناک و آسیب زننده است که میتواند باعث از دست رفتن تدریجی و مداوم حافظه شود و همچنین بر روی صحبت کردن، فکر کردن و انجام فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد. همان طور که گفتم اکثر ما از این بیماری میترسیم و احتمال ابتلا به آن هم در این شرایط زندگی ما درصد پایینی نیست! اما متاسفانه برای جلوگیری از بیماری فراموشی هیچ اقدامی نمیکنیم. با خواندن این مقاله و عمل به تکنیک های ساده اما فوق العاده کاربردی که به شما معرفی کرده ایم، میتوانید درصد ابتلا به این بیماری را در خودتان به حداقل برسانید. پس تا انتها با ما همراه باشید…
فراموشی چیست؟
بيماري آلزايمر عبارت است از يك بيماري مغزي كه مشخصه آن رو به زوال گذاشتن تدريجي توانايي هاي ذهني است. نوع سريعاً پيش رونده آن در سنين 45-36 سالگي بروز پيدا مي كند. نوع تدريجاً پيش رونده آن كه در آن علائم به كندي حدوداً در سنين 70-65 سالگي شروع مي شود.
در ابتدا اختلال حافظه به اتفاق ها و آموختههای اخیر محدود میشود ولی به تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب میبینند. بیمار پاسخ سؤالی را که چند لحظه قبل پرسیدهاست فراموش میکند و مجدداً همان سؤال را میپرسد.
بیمار وسایلش را گم میکند و نمیداند کجا گذاشتهاست. به تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد میشود. کمکم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا میکند.
بروز اختلال در حافظه سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی و پرخاشگری بیمار شود.
یکی از مشکلات زوال عقل بروز توهم و هذیان است. مثلاً بیمار فکر کند همسرش به وی خیانت کردهاست یا همسایگانش قصد آسیب رساندن و توطئه علیه او را دارند. گاهی اوقات بیمار افرادی را مثلاً والدین فوت شده یا اقوام را که نیستند و حضور ندارند میبینند.
با این حال خوب است بدانید بسیاری از کسانی که نگران فراموشی خود هستند، هنوز آلزایمر نگرفته اند. چون افرادی که به آن مبتلا می شوند معمولا متوجه آن نمی شوند. به بیان دیگر، فراموشی های گذرایی که گاهی به سبب خستگی های ذهنی و فکری ناشی از زندگی روزمره اتفاق می افتد به هیچ وجه به معنی آلزایمر نیست.
انواع فراموشی
در پزشکی فراموشی به دو نوع پسگستر و پیشگستر تقسیم میشود، در نوع پسگستر، شخص خاطرات قبل از ایجاد آسیب را به خاطر نمیآورد، این پاک شدن حافظه میتواند منجر به پاک شدن خاطرات چند دهه یا فقط چند ماه شود.
در نوع پیشگستر، بیمار نمیتواند خاطرات جدید را ضبط کند و حافظه کوتاهمدت را تبدیل به حافظه بلندمدت کند.
البته یک بیمار ممکن است هم فراموشی پیشگستر و هم فراموشی پسگستر داشته باشد.
مرکز حافظه بدن در قسمت گیجگاهی مغز قرار دارد، در این قسمت مغز یک بخش اختصاصی به نام هییوکامپ قرار دارد که نقش کلیدی در حافظه دارد.
در بسیاری موارد، بیمارانی که با فراموشی دست به گریبان هستند، علیرغم ناتوانی در به خاطر آوردن خاطرات تواناییهای مربوط به هوش، زبان و مهارتهای اجتماعی را از دست میدهند.
یکی از شکلهای فراموشی، فراموشی پیشگستر است که در آن حافظه جدید شکل نمیگیرد، اما حافظه بلندمدت معمولا دستنخورده باقی میماند.
در فراموش پسگستر، آن قسمت از حافظه که مربوط به معانی و مفاهیم است، کمتر تحت تأثیر قرار میگیرد، این دسته از بیماران قسمت اعظم دانش عمومی خود را از دست نمیدهند، اما قسمتهای از حافظه که مربوط به یک امر یا دانش مقطعی است، از دست میروند. در این شکل از فراموشی، معمولا رویدادهای زمان نزدیک به آسیب مغزی، بیشتر پاک میشوند. برای جلوگیری از بروز این مشکل میتوانید مقاله راهکارهای تقویت حافظه را هم مطالعه کنید.
نشانه هایی که باید جدی بگیرید
نشانههای اولیه فراموشی در میان افراد، متفاوت است. اما در میان همه نشانهها میتوان به برخی از علائمی که میان خیلیها مشترک است اشاره کرد.
1. از دست دادن حافظه
یکی از شایعترین علائم آلزایمر فراموش کردن چیزهایی است که در فاصله زمانی نه چندان دور فرا گرفتهاید. در حالی که فراموش کردن قرار ملاقات، نام یا شماره تلفن دوستان طبیعی است، اما در افراد مبتلا به آلزایمر فراموشی بیشتر اتفاق میافتد و بعدها هم با گذر زمان موارد فراموش شده را به خاطر نخواهند آورد. شما به وسیله خوردن یک سری خوراکی های خاص که معروف به خوراکی تقویت حافظه هستند میتوانید این مشکل را تا حدودی کنترل کنید. خوشبختانه ما در مقاله چه بخوریم تا حافظه قوی داشته باشیم؟ به صورت کامل و جامع درباره خوراکی های تقویت حافظه به صورت جامع و کامل توضیح دادهایم. این مقاله 21 یکی بهترین مواد غذایی تقویت حافظه را معرفی کرده است که حاصل سالها تجربه و تحقیق درباره این موضوع است. حتماً بخوانید، چرا که میتواند تغییرات بسیار خوبی را برای شما ایجاد کند.
2. مشکلات زبانی
هر فردی ممکن است بعضی اوقات به سختی بتواند کلمات درست را پیدا کند. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب مواقع کلمات ساده را فراموش یا واژههای غیر معمولی را جایگزین میکنند.
3. سردرگمی زمانی و مکانی
فراموش کردن تاریخ روز و یا این که به سمت کجا در حال رفتن هستید، تا حدودی نرمال است. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب خیابان خودشان را گم و فراموش میکنند کجا هستند و یا چگونه به این نقطه رسیدهاند و یا این که چگونه به خانه باز گردند.
4. کاهش قوه قضاوت
هیچ کس در همه زمانها قضاوت درستی ندارد. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب بدون در نظر گرفتن آب و هوا لباس میپوشند. مثلا ممکن است در روزهای گرم چندین بلیز روی هم بپوشند و یا برعکس.
5. مشکل در تفکر انتزاعی
افراد مبتلا به آلزایمر اغلب به طور کلی شمارهها را فراموش میکنند و یا نمیدانند که چه کاری باید با آن انجام داد.
6. قرار دادن اشیا در جای نادرست
هر کسی ممکن است به طور اتفاقی کلید یا کیف پول خود را در جای غلط بگذارد. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب چیزها را در جای غلط میگذارند. مثلا ممکن است اتو را در یخچال قرار دهند.
7. تغییر در رفتار و خلق و خو
افراد مبتلا به آلزایمر به سرعت تغییر خلق و خو میدهند. مثلا ممکن است بدون هیچ دلیل مشخص از حالت آرام به گریه و یا عصبانیت تغییر خلق دهند.
8. تغییر شخصیتی
شخصیت افراد در طول زندگی معمولا تا حدودی عوض میشود، اما افراد مبتلا به آلزایمر به طور بارزی تغییر شخصیت میدهند. مثلا ممکن است بدگمان، ترسو یا وابسته به سایر افراد خانواده شوند.
9. از دست دادن قوه ابتکار و نوآوری
بعضی اوقات خستگی بابت کارهای خانه، فعالیتهای تجاری و یا مسئولیتهای اجتماعی طبیعی است. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب بسیار غیرفعال هستند. ساعتهای طولانی به تماشای تلویزیون مینشینند. بیش از حد طبیعی میخوابند و هیچ تمایلی برای فعالیت ندارند.
10. اختلال در انجام امور زندگی و کارهای روزانه
افراد مبتلا به آلزایمر به سختی میتوانند وظایف خود را بدون فکر کردن به خاطر بیاورند. فراموش کردن شیوه پخت غذا، تعمیر لوازم منزل و یا بازیهای ساده از جمله مشکلات این افراد است.
راه های پیشگیری و درمان فراموشی
تا حالا کاری را که باید انجام میدادید، فراموش کردهاید؟ یا پیش آمده که از قرار ملاقاتتان جا بمانید؟
در روزهای پرمشغله، فراموشی اتفاقی طبیعی است. از این روشها استفاده کنید تا از زمانی که در اختیار دارید بهدرستی بهرهبرداری کنید، از ذهنتان مراقبت کنید و سالم بمانید. به همان اندازه که فکر کردن به خاطرات مهمتان آن ها را در ذهنتان زنده نگه میدارد، فکر کردن به کارهایی که باید انجام دهید نیز از فراموشی پیشگیری میکند.
برای اینکه در آینده دچار بیماری فراموشی نشوید از حالا اقدام کنید و با این طرز فکر که آلزایمر بیماری افراد سالخورده است خود را فریب ندهید. سبک زندگی امروز شما ارتباط مستقیمی با وضعیت آینده تان دارد. مواد مخدر، دارو هایی با عوارض بالا، چاقی و کلسترول بالا و البته ورزش نکردن احتمال ابتلا به آلزایمر به مرور زمان افزایش می یابد که در این صورت ممکن است راهی برای درمان آلزایمر پیدا نکنید.
راهکارهایی که درادامه گفته شده است با توجه به منبع اطلاعاتی wikihow است.
1. کارهایی را که باید انجام بدهید یادداشت کنید
برای درمان فراموشی و تقویت حافظه، یک دفترچه یادداشت کوچک برای نوشتن کارهایی که باید انجام بدهید همراه داشته باشید. اگر در حال انجام کاری مهم حواستان پرت شد، نوشتن کاری که بعدا باید انجام بدهید به شما کمک میکند راحتتر آن را به خاطر بیاورید.
می توانید در یک دفترچه کوچک که به راحتی می توانید همه جا آن را با خود حمل کنید، لیست کارهای روزانه خود را بنویسید. جلوی هرکار یک مربع توخالی بکشید و بعد از انجام دادن هرکار مربع مربوط به کار انجام شده را تیک بزنید.
2. کارهایتان را روی تقویم علامت بزنید
اگر مشغول تحصیل، کار یا مراقبت از خانوادهتان هستید، سخت است همهی وظایف، قرارهای ملاقات و اتفاقات مهم روز، هفته و ماه را در ذهنتان نگه دارید. استفاده از تقویم به شما کمک میکند کارهایی را که باید در زمان و تاریخ معینی انجام بدهید فراموش نکنید.
- برای بهیادآوردن رویدادهای مهم کاری و خانوادگی، یک تقویم ماهانه در محل کار یا منزلتان در معرض دید قرار دهید. از تقویمی که در محل کار قرار میدهید برای علامت زدن جلسات کاری مهم یا تولد همکارتان استفاده کنید. از تقویمی که در خانه قرار میدهید برای یادآوری سفرهای پیشِرو و همچنین قرارها و رویدادهای مهم خانوادگی استفاده کنید.
- برای بهروز نگه داشتن برنامههایتان یک تقویم هم در کیفدستی یا موبایلتان داشته باشید.
3. خودتان را عادت دهید
مثلا اگر همیشه فراموش میکنید برای باشگاهی که بعد از ساعت کار دارید، لباس همراه ببرید، میتوانید این کار را به بخشی از فعالیتهای روزمرهتان تبدیل کنید و برای خودتان یک عادت جدید خلق کنید. عادت کردن برای بعضیها بیشتر از بقیه زمان میبرد، اما انجامشدنی است. از روش «یادآوری، عمل، جایزه» برای عادت دادن خودتان استفاده کنید.
یادآوری با نشانهگذاری کارهای روزمره. کاری را که هر روز انجام میدهید برای یادآوری کاری دیگر نشانهگذاری کنید. مثلا فرض کنید هر شب قبل از خواب لباس روز بعد را آماده میکنید، همین را علامتگذاری کنید تا بهیاد بیاورید لباس باشگاهتان را در کیفتان بگذارید. کارهایی را که معمولا فراموش میکنید روی عادات روزمرهتان سوار کنید.
عمل، بخشی است که کار را انجام میدهید. در مثال بالا عمل، برداشتن لباس باشگاه است. نخدندان کشیدن، خاموش کردن چراغ، پرداخت قبوض و غیره، نمونههای دیگر هستند.
جایزه، پاداش عملتان است. اگر همیشه اتفاق خوبی در پی عملی رخ دهد، برای تکرار آن بیشتر ترغیب میشوید. حتی میتوانید هر دفعه که آن عمل را تکرار میکنید با گفتن جملات سادهای مانند «آفرین که انجامش دادی!» خودتان را تشویق کنید.
4. اهمال کاری نکنید
ممکن است کاری را به دلیل اینکه وقتگیر است، جذاب نیست، پراسترس است یا به نظرتان زیاد مهم نیست به تعویق بیندازید. اما وقتی موعد مقرر فرامیرسد، برای انجام دادنش دست و پا میزنید زیرا آن کار را به کلی فراموش کردهاید یا مدام پشتِ گوش انداختهاید.
وقتی کاری را به تعویق میاندازید، اهمال کاری یا فراموش میکنید، دلیل آن تلفیقی از اجتناب فعال و فراموشکاری است.
کارهایی را که همیشه فراموش میکنید مشخص کنید، ممکن است فراموشکاری شما ناشی از اهمال کاری باشد. وقتی بفهمید از چه چیزها و کارهایی طفره میروید، کمتر آنها را فراموش میکنید و راهی پیدا میکنید تا این عوامل استرسزا را از میان بردارید.
5. مغزتان را تمرین دهید
با کمک بازیها و سرگرمیهایی که نیاز به تمرکز دارند و قدرت ذهنیتان را افزایش میدهند، مغزتان را فعال نگه دارید. همانطور که تمرینات فیزیکی سلامتیتان را حفظ میکنند و استرس را کاهش میدهد، این فعالیتها نیز در حفظ سلامت مغزتان مؤثر است.
پازل و بازی فکری؛ سعی کنید هر روز جدول و سودوکو حل کنید، پازل کلمات بازی کنید، یا هر بازی مشابه دیگری که به تمرکز و فعالیت ذهنی نیاز دارد انجام دهید.
موسیقی بنوازید؛ ساز زدن میتواند تمرکز و یادگیریتان را تقویت کند، زیرا لازم است روی نواختن نتهای صحیح تمرکز کنید و با ترانهای که مینوازید همگام باشید.
کتاب بخوانید؛ کتاب خواندن تمرکز و قوهی تخیلتان را تقویت میکند.
6. با پزشک صحبت کنید
برای درمان فراموشی و تقویت حافظه، بهتر است اول از سوابق پزشکی خانوادهتان آگاه باشید. آیا در خانوادهتان سوابق جنون، اختلال تیروئید یا اختلال ذهنی موجود است؟ در مورد اوضاع سلامتی خود و سوابق پزشکی خانوادهتان با پزشکتان بیپرده صحبت کنید تا از میزان احتمال وقوع اختلال حافظه آگاه شوید.
عوارض جانبی بعضی داروها روی حافظه تأثیر میگذارند. در مورد داروهایی که مصرف میکنید و احتمال وقوع اختلال حافظه در پی مصرف آنها، با پزشکتان صحبت کنید.
بعضی بیماریها مانند اختلالات تیروئید، هشیاری شما را تحت تأثیر قرار میدهند. با کمک آزمایشات پزشکی از هرگونه بیماریای که ممکن است فراموشی شما را افزایش دهد پیشگیری کنید.
فراموشی، عدم تمرکز و خستگی ممکن است از عوارض یک اختلال روحی کشف نشده باشد. با یک روانشناس یا روانپزشک در مورد علائم افسردگی، اضطراب، استرس و عدم تمرکز صحبت کنید.
7. خاطراتتان را بنویسید
با نوشتن و فاش کردن افکارتان هنگام وقوع یک رویداد، زمان حال را ثبت میکنید. دفترچه خاطرات، به شما کمک میکند خاطراتتان را زنده نگه دارید. ممکن است سالها بعد به نوشتههایتان نگه کنید و تغییراتی تأمل برانگیز بیابید.
نوشتن شخصیترین روش ثبت خاطرات است. یادداشتهای شما میتوانند مفاهیم و جزئیات دقیقی را در اختیارتان قرار دهند که عکسها از آن عاجزند.
8. غذاهای سالم بخورید
رژیم غذایی شما روی تمام اجزای بدنتان از جمله مغزتان تأثیر میگذارد. با تغذیهی سالم و پرهیز از غذاهای مضر، عملکرد بدن و مغزتان را تقویت کنید و توانایی تمرکز و یادآوری خاطراتتان را افزایش دهید. حتما آبِ فراوان بنوشید. مواد غذایی زیر برای مغزتان مفید هستند:
سبزیجات معطر، انواع کلم و کاهو؛ مانند کلم بروکلی، کلمپیچ و مغز کاهو.
انواع توتها؛ از جمله بلوبری، گیلاس و شاهتوت.
ماهی و دیگر پروتئینهای شامل اسیدهای چرب امگا۳؛ مانند تخممرغ، ماهی سالمون و تنماهی.
آجیل و انواع مغزها؛ مثل گردو، بادام درختی و بادام هندی.
9. خواب کافی داشته باشید
خواب کافی (بین هفت تا نه ساعت در شب) به ذهن و بدنتان اجازه میدهد تا پیش از آغاز یک روز پرمشغله، استراحت کنید و نیرویی تازه بگیرد. بیتوجهی به خواب کافی، کاهش تمرکز، فراموشی و اثرات منفی دیگری در پی دارد که فعالیتهای روزمرهی شما را تحت تأثیر قرار میدهد.
نباید برای انجام کارهای اضافه یا کماهمیت از ساعت خوابتان بکاهید. به همان اندازه که حفظ تمرکزتان برایتان مهم است باید به خوابتان هم اهمیت بدهید.
برای پیشگیری از بیخوابی و بیقراری در شب، یک چرخهی خواب ثابت داشته باشید.
هر شب سر ساعت معینی به رختخواب بروید و ذهنتان را آزاد کنید. برای شل کردن عضلاتتان پیش از خواب دوش بگیرید، موسیقی ملایم گوش کنید و مدیتیشن کنید.
10. ورزش کنید
ثابت شده است ورزش منظم نهتنها تناسب اندام شما را حفظ میکند و قلبتان را سالم نگه میدارد، همچنین به مغزتان خون بیشتری میرساند. بنابراین فعالیتهای جسمی نهتنها برای بدنتان مفید است، به مغزتان هم کمک میکند. روشهای زیر را به کار ببرید تا سالم بمانید:
- باشگاه بروید و در کلاسهای بدنسازی شرکت کنید.
- روزی نیم ساعت در منزل، باشگاه یا محیط آزاد ورزش کنید.
- یوگا، رقص یا هر ورزش دیگری که انعطافپذیری بدنتان را افزایش میدهد امتحان کنید.
- بیرون بروید، در طبیعت گردش و پیادهروی کنید. شنا کنید.
- تمرینات ورزشی کمفشار و کششیای بیاموزید که میتوانید در منزل انجام بدهید.
کلام پایانی برای درمان فراموشی
فراموشی یک ارتباط نزدیک با کاهش اعتماد به نفس دارد. اولین دلیل فراموشی که اطلاعات ازحافظه حسی ما پاک می شود، عدم توجه و تمرکز ذهن روی موضوع است. پس اولین راه جلوگیری از فراموشی تمرکز حواس و توجه به مطلب است. دلیل دوم جایگزینی اطلاعات قدیمی با اطلاعات جدید می باشد که این اتفاق در حافظه ی کوتاه مدت می افتد. سومین دلیل حذف اطلاعات به دلیل استفاده نکردن از آن به مدت طولانی می باشد. دلیل چهارم سرکوب اطلاعات ناخوشایند می باشد. تداخل اطلاعات جدید و قدیمی دلیل بعدی است و آخرین دلیل عدم توانایی در بازیابی اطلاعات می باشد.
در پایان به این نکته اشاره می کنم که استفاده از راه های افزایش تمرکز و روش های تند خوانی، روش صحیح مطالعه است که موجب می شود فراموشی کاهش قابل ملاحظه ای کند و بدین وسیله مدیریت زمان بهتری داشته باشید. البته در مقاله روش های مطالعه بیشتر به این موضوع پرداخته ایم که میتوانید آن را هم مطالعه کنید.
موفق و سربلند باشید…
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
5 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
ممنونم از مطالبتون
با اجازه از شما مطالب رو با ذکر منبع که خودتون در پایین هر مطلب گذاشتید در کانالم قرار میدم
سلام و وقت بخیر
بله بسیار باعث خرسندی ما هست
در ضمن کت شون رو گم کردند و از زمانی که امدن خونه چندین بار رفتن سر کمدشون و دنبال کت گشتن
این رو هم بگم که من و بچهامون کامل میشناخت و حتی داستان حضرت ابولفضل رو چند بار برامون تعریف کردند این احتمال داره که از روزه گرفتن باشه تو این سن
سلام پدرم حدود70سال سن دارند و بدنی ماشالله ماشالله سالم که در این سن هم دارند روزه میگیرند امروز از سر کارشون به خونه ادرس خونه رو فراموش کردند و یک حرف رو که میزدنند چندین بار تعریف میکردند این نشانه الزایمر است
سلام
قرص خاصی مصرف میکنه؟
بعضی داروها با دز بالا بیشتز اوقات باعث زوال عقل میشه سن کم یا زیاد هم نمیشناسه.
اگه سواد داره سودوکو براش تهیه کن.
اگه سواد نداره واسش پازل تهیه کن.