فن بیان در تدریس
فن بیان در تدریس ، مهارتی است که اگر میخواهید به یک مدرس حرفه ای تبدیل شوید و در حوزه تدریس حرفی برای گفتن داشته باشید، باید آن را در وجود خودتان تقویت کنید. تقویت این مهارت میتواند به شدت میزان رضایت شغلی شما را افزایش دهد و حتی به صورت غیر مستقیم افزایش درآمد شما شود! در این مقاله به 10 تکنیک فوق العاده اشاره خواهیم کرد که بتوانید با استفاده از آن ها به طرز عجیبی مهارت فن بیان در تدریس خود را افزایش دهید و بهترین اتفاقات را برای خودتان رقم بزنید. پس حتماً تا انتها همراه ما باشید…
تاثیر فن بیان در تدریس
شاید شما هم در طول تدریس خود مربیان و معلمانی داشتید که به خاطر مهربانی، شوخ طبعی، خوب صحبت کردن، نوع درس دادن و… به آن ها علاقه زیادی پیدا کردید و همیشه آز آن ها به نیکی یاد میکنید. همه صفات مثبتی که اکنون خدمت شما عرض کردم، مربوط به شیوه صحبت و فن بیان معلم مربوط میشود.
زمانی که یک معلم بتواند فن بیان خود را به خوبی تقویت کند و آن را به قدرتمند ترین حالت ممکن برساند، قطعاً معجزه خواهد کرد و اتفاقات بسیار خوبی برایش خواهد افتاد.
برخی از این اتفاقات خوب عبارتند از:
- داشتن رضایت شغلی بالا
- افزایش درآمد
- محبوب تر شدن میان شاگردان خود
- داشتن جایگاه اجتماعی بالا
- بهتر یاد گرفتن مطالب توسط دانش آموز و در نتیجه بهترشدن حال روحی شما
- و…
چگونه فن بیان خوبی در تدریس داشته باشیم؟
ترجیح میدهم زیاد حاشیه نروم و منتظرتان نگذارم. خیلی سریع شروع میکنیم به آموزش فن بیان در تدریس با 10 تکنیک کاملاً ساده و کاربردی. حتماً تا انتها با ما همراه باشید.
1. با صدای بلند و رسا صحبت کنید
اولین گام برای این که بتوانید فن بیان قوی در تدریس داشته باشید، این است که بلند و رسا صحبت کنید. مسلماً بلند صحبت کردن به شاگردان تان این احساس را میدهد که شما فردی با اعتماد به نفس هستید و به مطالب خود اعتماد کامل دارید. همچنین باعث فهم بهتر مخاطب شده و کمک میکند آن ها بهتر مطالب را یاد بگیرند و به حافظه بسپارند.
رسا صحبت کردن هم همان طور که از اسمش مشخص است یعنی دقیقاً مشخص باشد چه میگویید و زیر لب و یا تند تند صحبت نکنید. در نکته بعدی درباره این نوع صحبت کردن بیشتر توضیح خواهیم داد.
2. خیلی آرام و یا با سرعت صحبت نکنید!
یکی از بزرگ ترین اشتباهاتی که برخی از معلمان و اساتید ما انجام میدهند، این است که خیلی کند و آرام صحبت میکنند و به قولی “حوصله سر بر” حرف میزنند! مسلّم است که شاگردان همچین معلمی احساس خستگی یا خواب آلودگی بهشان دست دهد و علاقه ای به شنیدن حرف های او نداشته باشند.
اما بعضی معلمان دیگر از آن ور بوم میافتند! یعنی به قدری تند درس میدهند و صحبت میکنند که دانش آموز هیچ چیز متوجه نمیشود! حالا یا صحبت های استاد را اصلاً متوجه نمیشود، و یا نمیتواند به آن ها توجه کند. چرا که اگر بخواهد به هر صحبت معلم دقت کند، ادامه صحبت های او را از دست خواهد داد و نخواهد فهمید!
پس دقت کنید که در صحبت کردن هم میانه روی داشته باشید و افراط و تفریط نکنید. همان طور که اما علی (علیه السلام) هم میفرمایند: “جاهل را ندیدم مگر در دو حالت: افراط و تفریط…”
3. تیکه کلام نداشته باشید
تیکه کلام یکی از آن چیزهایی است که میتواند فن بیان هر کسی را زیر سوال ببرد. در واقع تیکه کلام به صدا یا کلماتی گفته میشود که در گفتارمان بیش از حد از آن ها استفاده میکنیم و باعث عدم زیبایی و تاثیرگذاری کمتر کلام میشود. کلماتی مانند ” اِ….، مثلاً، به طور مثال، اوووووم، در واقع و…” همگی از تیکه کلام های رایج و متداولی هستند که اکثر افراد از آن ها استفاده میکنند.
این جور تیکه کلام ها عدم تسلط فرد گوینده را به مطالبش نشان میدهد و اعتماد مخاطب را تا حدودی از او سلب میکند.
در مقاله چگونه تیکه کلام خود را از بین ببریم ، به راه های فوق العاده ای اشاره کرده ایم که میتوانید با استفاده از آن ها به بهترین و راحت ترین شکل ممکن تیکه کلام های خود را از دایره لغات و فن بیانتان حذف کنید. پس پیشنهاد میکنم اگر تیکه کلام های زیادی دارید و مدام در حال استفاده از آن ها هستید، آن مقاله را هم مطالعه کنید.
4. با شاگردان خود ارتباط چشمی خوبی بگیرید
داشتن ارتباط چشمی مناسب با مخاطب، تاثیر بسیار زیادی در انتقال مطلب به او دارد. در اصل زمانی که با او ارتباط چشم در چشم خوبی میگیرید، مجبورش میکنید که به صحبت های شما گوش دهد و تمام توجه خود را روی شما متمرکز کند.
اما نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که سعی کنید نگاه خود را روی تمامی شاگردانتان پخش کنید و فقط به یک نفر توجه نکنید. توجه کردن فقط به یک نفر ممکن است باعث عصبانیت و ناراحتی سایر شاگردان شود. حتماً همه جوانب را در نظر بگیرید و سپس با شاگردانتان ارتباط چشمی مناسبی برقرار کنید. پیشنهاد میکنم برای برقراری ارتباط چشمی هر چه بهتر، حتماً مقاله چگونه ارتباط چشمی خوبی داشته باشیم را هم مطالعه کنید.
5. ابهت و کاریزما داشته باشید
قبول دارید یکی از مهم ترین ویژگی های یک معلم خوب، داشتن ابهت و کاریزمای بالا است؟ معمولاً معلمانی که با ابهت تر هستند، هم از محبوبیت بالاتری برخوردار هستند و هم دانش آموزان بیشتر از آن ها حساب میبرند. در نتیجه خودشان هم بهتر میتوانند کلاسشان را اداره کنند و حال و روز بهتری دارند.
معلمان کاریزماتیک هم معمولاً فن بیان بسیار قوی هم دارند. به طوری که میتوانند به راحتی یک دانش آموز را با یک حرف کوچکشان را به خوبی تشویق کرده و یا کاری کنند که در کوتاه ترین زمان ممکن نابود شوند! پس سعی کنید ابهت و کاریزمای خود را حفظ کنید تا در نگاه شاگردان خود معلمی مقتدر و محبوب به نظر بیایید. برای این که به فردی کاریزماتیک تبدیل شوید، تنها کافی است که مقاله چگونه کاریزماتیک باشید ما را مطالعه کنید.
6. کلاس تان را خشک برگزار نکنید!
منظور از خشک برگزار کردن کلاس این است که نگذارید روند کلاستان سرد و اذیت کننده شود. معمولاً هیچ کس تمایلی به حضور در کلاس اساتیدی را ندارد که از همان ابتدا تا آخر کلاس فقط درس میدهند و هیچ تغییری در صحبت هایشان ایجاد نمیشود.
سعی کنید در کلاس خود از زدن حرف ها و شوخی هایی که میتوانند شاگردان تان را بخندانند دریغ نکنید. خندیدن هنگام آموزش میتواند میزان یادگیری و انرژی را چندین برابر کند.
همان طور که پیش تر هم گفتم اکثر افراد از معلمان با جذبه و با ابهت خوششان میآید و دوستشان دارند. اما اگر فقط برای شاگردان جذبه بگیرید و فردی عصبی به نظر بیایید، شک نکنید نتایجی عکس آنچه مورد نظرتان است خواهید گرفت. شوخی و خنده، صحبت کردن درباره مسائل مهم جامعه، تا حدودی صمیمی شدن با شاگردان و… میتوانند راهکارهای خوبی برای جلوگیری از یکنواخت شدن کلاس باشند که حتماً باید از آن ها استفاده کنید.
7. دانش آموزان خود را به خوبی بشناسید
در مقاله فن بیان در فروش ، به شما گفتیم اگر بتوانید مشتری خود را بشناسید و با خصوصیات او آشنا شوید، کارتان فوق العاده راحت تر خواهد شد و بهتر میتوانید کالای خود را به او بفروشید. در تدریس هم همین طور است. اگر شاگردان خود را دقیق بشناسید و بدانید چه ویژگی هایی دارند، چه مدلی باید با آن ها صحبت کنید، چگونه باید در برابر آن ها رفتار کنید و…، بسیار به شما در تدریس کمک خواهد کرد و میتوانید از فن بیان قوی تری در ارتباط با آن ها استفاده کنید.
مثلاً شما با دانش آموزی که کمی شلوغ است و مدام دوست دارد شیطنت کند، مسلماً نمیتوانید به آرامی صحبت کنید و از او بخواهید یک جا بدون سر و صدا بنشیند. به همین دلیل است که شناخت دانش آموز میتواند کمک بسیار زیادی در تدریس شما و میزان یادگیری او داشته باشد.
8. خود را به مطالب مسلط نشان دهید
همین که شما مطالبتان را فراموش نکنید، در هنگام بیان آن ها تپق نزنید، خوب و روان صحبت کنید، چندین بار از قبل مطالب را تمرین کرده باشید و خلاصه این که نکاتی که به شما گفته شد را به خوبی رعایت کنید، یعنی روی مطالب خود مسلط هستید.
همان طور که پیش تر هم اشاره کردم داشتن تسلط در ارائه مطالب، مخاطبانتان را به پای صحبت های شما میخکوب خواهد کرد و علاقه بیشتری برای شنیدن صحبت های شما خواهند داشت. همچنین تسلط شما را فردی با اعتماد به نفس نشان خواهد داد. پس فکر میکنم این همه مزیت، ارزش این را داشته باشد که تمام تلاش خود را بکنید تا روی مطالبتان مسلط باشید.
9. تا میتوانید خلاصه و کامل صحبت کنید
اکثر افراد حوصله شنیدن مطالب زیاد را ندارند. اگر بتوانید مطالب تان را در عین کامل بودن، در کوتاه ترین زمان ممکن به شاگردان خود انتقال دهید، مسلماً نتایج بسیار خوبی هم خواهید گرفت و بهترین کار ممکن را کرده اید. چرا که کامل توضیح دادن مطالب به صورت خلاصه، باعث یادگیری بهتر شاگردان تان خواهد شد.
البته سعی نکنید مطالب را طوری خلاصه کنید که شاگردان تان هیچ چیزی از آن ها نفهمند. بلکه باید کاری کنید که مطالب علاوه بر کوتاه بودن، مفید هم باشند. در یک جمله: مختصر و مفید تدریس کنید.
10. یادتان باشد همه، افراد پر انرژی را دوست دارند
مسلماً نمیتوان نقش انرژی را در تدریس دست کم گرفت. تقریباً همه مردم، افراد پر انرژی را دوست دارند و از هم نشینی با آن ها لذت میبرند. اگر بتوانید انرژی خود را از اول تا آخر تدریس تان بالا نگه دارید و آن را به شاگردان خود هم منتقل کنید، آن وقت است که میتوان گفت شما در اداره کلاستان موفق بوده اید و به یک استاد برتر تبدیل شده اید.
شاید بگویید به دلیل مشغله و خستگی زیاد نمیتوانید مدام در تدریستان پر انرژی باشید و نا خودآگاه از انرژی شما کاسته میشود. بله این اتفاق طبیعی است، اما به قول ویلیام گلسر: هر تصمیمی مشکلات خاص خودش را دارد، این شما هستید که انتخاب میکنید کدام مشکلات را انتخاب کنید.
اگر میخواهید فن بیان و تدریس قدرتمندی داشته باشید، باید چنین مشکلاتی را به جان بخرید.
فن بیان در روش تدریس
هر فردی برای تبدیل شدن به یک استاد برتر و حرفه ای، علاوه بر این که باید فن بیان قدرتمندی داشته باشد، باید با انواع روش های تدریس برتر و معروف دنیا آشنا باشد تا بتواند مطالب را به بهترین شکل ممکن به شاگردان خود آموزش دهد. متأسفانه اکثر مدرسین و مربیان ما از یک روش تدریس قدیمی و نه چندان مناسب به نام “روش تدریس سخنرانی” استفاده میکنند و همین طور طوطی وار شروع به گفتن مطالب میکنند و بدون این که توجهی به میزان یادگیری شاگردان خود داشته باشند، از مطالب رد میشوند. و البته به یاد داشته باشید که گفتن ویژگی های مثبت شاگردان و تعریف کردن از آنها از جمله مواردی است که آنها را تبدیل به شاگردان شیفته شما می کند. پس به شما توصیه میکنم مقاله تعریف کردن از دیگران از را مطالعه کنید.
و بهتر است از روش های تدریس مناسب و به روزی مانند مشاهده ای، مشارکتی، غیر مستقیم، به وسیله بازی و… استفاده کنند تا بتوانند بهترین نتایج را هم برای خود و هم برای شاگردانشان به همراه بیاورند.
پیشنهاد من به شما این است که با مطالعه مقاله روش تدریس ، هم با انواع این روش ها به خوبی آشنا شوید و هم با بهترین روش تدریس آشنا شوید.
البته بادتان باشد که در رابطه با مخاطب به ویژه دانش آموزان بسیار اهمیت دارد که زبان بدن اصولی و درست داشته باشید تا به بهترین نحو تاثیر بگذارید. پس به شما توصیه میکنم حتما مقاله زبان بدن را مطالعه کنید تا به مدرسی بینظیر تبدیل شوید.
بهترین راه تقویت فن بیان
اگر همه این 10 نکته ای را که خدمت تان عرض کردم را به خوبی رعایت کنید و در انجام آن ها موفق باشید، قطعاً فن بیان در تدریس تان به شدت تقویت خواهد شد و آن وقت است که میتوانید ادعای حرفه ای بودن داشته باشید.
البته تقویت فن بیان به این راحتی ها هم نخواهد بود و باید در انجام تکنیک های آن مُصِر باشید. همچنین اگر به دنبال راه های دیگری برای تقویت فن بیان خود هستید، پیشنهاد میکنم حتماً مقاله فن بیان را هم مطالعه کنید.
راستی، یکی دیگر از راه های فوق العاده خوبی که برای تقویت فن بیان معمولاً پیشنهاد میشود، شرکت در کلاس های مرتبط با فن بیان است. اگر در این کلاس ها به صورت حضوری شرکت کنید که چه بهتر! اما اگر وقت یا حوصله این کلاس ها را ندارید، پیشنهادی که برایتان دارم این است که در کلاس های غیرحضوری فن بیان شرکت کنید. در این کلاس ها علاوه بر این که مطالب فوق العاده درجه یکی یاد میگیرید، تمرین های عملی نیز به شما داده میشود که با انجام دادن آن ها، شک نکنید بهترین اتفاقات برایتان رقم خواهد خورد.
موسسه گام برتر سال هاست به صورت تخصصی روی موضوع فن بیان در حال فعالیت است و اکنون، دوره ای غیر حضوری برای تقویت فن بیان شما تدارک دیده که با استفاده از آن، میتوانید به بهترین شکل ممکن فن بیان و مهارت های کلامی خود را تقویت کنید. برای مشاهده توضیحات این دوره و تهیه آن، روی دوره غیر حضوری فن بیان کلیک کنید.
امیدوارم روی قله های موفقیت ببینمتان…
دیدگاهتان را بنویسید